Doç. Dr. B. Nazan Walpoth
Elektronik Sigara (E Sigara)
Aslýnda sigarayý býrakmak isteyenlerin el, dudak alýþkanlýðýna derman bir sigara simülatörü olarak geliþtirilmiþtir.
Türkiye’de kadýnlarýn yüzde 13`ü, erkeklerde yüzde 47`si sigara içmekte. Günde 2 ile 5 sigara içmenin dahi tütüne baðlý hastalýklardan ölümü artýrdýðýný biliyoruz. Sigara içenler bir gün sigarayý býrakmayý çok arzularlar. Sigara býrakma yolunda yardýmcý ilaçlar/ preparatlar (Bupropion, Varenicilin, flasterler, sakýzlar gibi) vardýr. Sigara býrakma yöntemi olarak geliþtirilen E Sigara konusunda da yayýnlar artmakta.
2008 yýlýnda Türkiye'ye girmeye baþlayan elektronik sigara ile alakalý Saðlýk Bakanlýðý, nikotin ihtiva eden elektronik sigara ve kartuþlarýnýn baðýmlýlýk yapma riskinin fazla olmasý ve sigarayý býraktýrýcý çalýþmalarý engelleyebileceði gerekçesiyle yasaklanmasýna karar verildiðini bildirmiþti. Ýsviçre`de ise sadece Nikotin içermeyen formlarý serbesttir. Fakat Ýnternet ortamýnda her tür E Sigara problemsiz edinilebiliyor.
Temel olarak E Sigara bugün için normal tütün sigarasýna göre daha az zararlý gibi görünüyor. Bu zararsýz olduðunu göstermiyor. Bu konuda uzun vadeli gözlem çalýþmalarýmýz henüz yoktur. Bu yüzden asýl risk potansiyeli için bugün için bir þey söyleyemeyiz, konu hakkýnda daha çok araþtýrmaya ve de zamana ihtiyacýmýz vardýr.
Bulunuþu 1963 yýlýna dayanan elektronik sigara o yýllarda tütün içermeyen dumansýz sigara olarak tanýmlanmýþtýr. Uzun bir aradan sonra 2004 yýlýnda sigarayý býrakmaya yardýmcý olacak olan bir yöntem olarak ilk olarak Çin`de görüyoruz ve oradan da yavaþ yavaþ Dünya`ya yayýldýðýný. Aslýnda sigarayý býrakmak isteyenlerin el, dudak alýþkanlýðýna derman bir sigara simülatörü olarak geliþtirilmiþtir. Ayný zamanda izmarit ve kül kokusunun olmamasý da kiþiler tarafýndan tercih edilen sebeplerden biri olabiliyor.
E sigara 5 bölümden oluþur: Kartuþ, püskürteç, manyetik adaptör, pil ve sývý. Duman yerine buhar oluþturan bu cihaz ile kiþi buhar ile çeþitli maddeleri içine çekebilir (inhale eder). Cihaza baðlanan çeþitli kartuþlarda ya hiç ya da deðiþik düzeylerde nikotin bulunabilmektedir.
Saðlýða olan zararlarý açýsýndan yapýlan araþtýrmalarda daha çok sývý kýsým sorgulanmakta. E Sigaranýn Toksik (zehirleyici) etkileri örneðin akciðerde gliserin birikimi, akciðer enfeksiyonu oluþturmasý gibi konularda vaka takdimleri vardýr. Bunun yanýnda E Sigara ile buharlaþtýrýlan yaðlarýn akciðerde birikebildiði bilinmektedir. Sývýda bulunan propylene glykol, gliserin, polyetilenglicol, aromalar (vanilya, mentol) ve nikotin konsantresi bulunabilmektedir. Nikotin konsantrasyonlarý üreten firmadan firmaya farklýlýk göstermekte ve mg/ml olarak deklare edilmektedir. FDA (U.S. Food and Drug Administration -Amerikan Gýda ve Ýlaç Dairesi)‘nin incelediði bir kýsým E sigaralarda zehirli diethylenglykol yanýnda kanser yapýcý nitrozaminler bulunmuþtur bu bakýmdan FDA E Sigaranýn henüz bilinmeyen olasý uzun vadeli zararlarýna karþý uyarmaktadýr.
Yeni Zellanda`dan gelen bir araþtýrmada da (E Sigara üreticisi firmanýn araþtýrmasý) E Sigara da Nitrosamin gibi kanser yapma potansiyeli olan maddeler bulunmuþ. Bunlarýn normal tütün sigarasýna göre çok daha az zarar verici olduðunu yazmýþlardýr.
Berkley ve Boston`dan yazan bir grup araþtýrmacý E Sigara`nýn sigara býrakmak için umut vaad eden bir yöntem olduðunu yazmýþlar. Nikotin takviyesi yanýnda sigara içicisinin psikolojisine yardým etmesinin (el dudak alýþkanlýðý) önemini vurgulamýþlar.
Lancet`de 2013 yýlýnda yayýnlanan bir baþka araþtýrmada ise E Sigara`nýn sigara býrakma oranýna olan etkisinin Nikotin Flasterleri ile ayný olduðu gösterilmiþtir. Nikotin Flasteri ile %5.3; E Sigara (nikotinli) ile % 7.3, Nikotin olmayan E Sigara ile % 4.1 oranýnda. Buna göre sigara býrakma oraný bakýmdan iki yöntem henüz vasatýn biraz üzerinde görünüyor..
E Sigaranýn 3. þahýslara (pasif içici) olan zararlarý ise henüz hiç bilinmiyor.
Bunun yanýnda kullanýcýlarýn kartuþlarý kendilerinin doldurmasý durumunda beklenmeyen sorunlar olabilmekte . Geçenlerde ABD’de E Sigara içerken E Sigarasý patlayan kullanýcýnýn diþleri, dili zarar görmüþtür.. Bu patlamanýn kullanýcýnýn kartuþu kendi doldurmasýyla alakalý olduðu düþünülüyor.
Bir baþka çekince konusu ise aromalý katký maddeleri ile çekici hale gelen E Sigaranýn, genç insanlarýn baðýmlýða adým atamalarýna sebep olabilme olasýlýðýdýr. Unutmayalým Türkiye`de hala 13-15 yaþ grubu sigara açýsýnda büyük risk altýnda ve buradaki baþlama oranlarý yýllardýr bir türlü düþürülemiyor.
Doç. Dr. B. Nazan Walpoth
nazan.walpoth@insel.ch
Aslýnda sigarayý býrakmak isteyenlerin el, dudak alýþkanlýðýna derman bir sigara simülatörü olarak geliþtirilmiþtir.
Türkiye’de kadýnlarýn yüzde 13`ü, erkeklerde yüzde 47`si sigara içmekte. Günde 2 ile 5 sigara içmenin dahi tütüne baðlý hastalýklardan ölümü artýrdýðýný biliyoruz. Sigara içenler bir gün sigarayý býrakmayý çok arzularlar. Sigara býrakma yolunda yardýmcý ilaçlar/ preparatlar (Bupropion, Varenicilin, flasterler, sakýzlar gibi) vardýr. Sigara býrakma yöntemi olarak geliþtirilen E Sigara konusunda da yayýnlar artmakta.
2008 yýlýnda Türkiye'ye girmeye baþlayan elektronik sigara ile alakalý Saðlýk Bakanlýðý, nikotin ihtiva eden elektronik sigara ve kartuþlarýnýn baðýmlýlýk yapma riskinin fazla olmasý ve sigarayý býraktýrýcý çalýþmalarý engelleyebileceði gerekçesiyle yasaklanmasýna karar verildiðini bildirmiþti. Ýsviçre`de ise sadece Nikotin içermeyen formlarý serbesttir. Fakat Ýnternet ortamýnda her tür E Sigara problemsiz edinilebiliyor.
Temel olarak E Sigara bugün için normal tütün sigarasýna göre daha az zararlý gibi görünüyor. Bu zararsýz olduðunu göstermiyor. Bu konuda uzun vadeli gözlem çalýþmalarýmýz henüz yoktur. Bu yüzden asýl risk potansiyeli için bugün için bir þey söyleyemeyiz, konu hakkýnda daha çok araþtýrmaya ve de zamana ihtiyacýmýz vardýr.
Bulunuþu 1963 yýlýna dayanan elektronik sigara o yýllarda tütün içermeyen dumansýz sigara olarak tanýmlanmýþtýr. Uzun bir aradan sonra 2004 yýlýnda sigarayý býrakmaya yardýmcý olacak olan bir yöntem olarak ilk olarak Çin`de görüyoruz ve oradan da yavaþ yavaþ Dünya`ya yayýldýðýný. Aslýnda sigarayý býrakmak isteyenlerin el, dudak alýþkanlýðýna derman bir sigara simülatörü olarak geliþtirilmiþtir. Ayný zamanda izmarit ve kül kokusunun olmamasý da kiþiler tarafýndan tercih edilen sebeplerden biri olabiliyor.
E sigara 5 bölümden oluþur: Kartuþ, püskürteç, manyetik adaptör, pil ve sývý. Duman yerine buhar oluþturan bu cihaz ile kiþi buhar ile çeþitli maddeleri içine çekebilir (inhale eder). Cihaza baðlanan çeþitli kartuþlarda ya hiç ya da deðiþik düzeylerde nikotin bulunabilmektedir.
Saðlýða olan zararlarý açýsýndan yapýlan araþtýrmalarda daha çok sývý kýsým sorgulanmakta. E Sigaranýn Toksik (zehirleyici) etkileri örneðin akciðerde gliserin birikimi, akciðer enfeksiyonu oluþturmasý gibi konularda vaka takdimleri vardýr. Bunun yanýnda E Sigara ile buharlaþtýrýlan yaðlarýn akciðerde birikebildiði bilinmektedir. Sývýda bulunan propylene glykol, gliserin, polyetilenglicol, aromalar (vanilya, mentol) ve nikotin konsantresi bulunabilmektedir. Nikotin konsantrasyonlarý üreten firmadan firmaya farklýlýk göstermekte ve mg/ml olarak deklare edilmektedir. FDA (U.S. Food and Drug Administration -Amerikan Gýda ve Ýlaç Dairesi)‘nin incelediði bir kýsým E sigaralarda zehirli diethylenglykol yanýnda kanser yapýcý nitrozaminler bulunmuþtur bu bakýmdan FDA E Sigaranýn henüz bilinmeyen olasý uzun vadeli zararlarýna karþý uyarmaktadýr.
Yeni Zellanda`dan gelen bir araþtýrmada da (E Sigara üreticisi firmanýn araþtýrmasý) E Sigara da Nitrosamin gibi kanser yapma potansiyeli olan maddeler bulunmuþ. Bunlarýn normal tütün sigarasýna göre çok daha az zarar verici olduðunu yazmýþlardýr.
Berkley ve Boston`dan yazan bir grup araþtýrmacý E Sigara`nýn sigara býrakmak için umut vaad eden bir yöntem olduðunu yazmýþlar. Nikotin takviyesi yanýnda sigara içicisinin psikolojisine yardým etmesinin (el dudak alýþkanlýðý) önemini vurgulamýþlar.
Lancet`de 2013 yýlýnda yayýnlanan bir baþka araþtýrmada ise E Sigara`nýn sigara býrakma oranýna olan etkisinin Nikotin Flasterleri ile ayný olduðu gösterilmiþtir. Nikotin Flasteri ile %5.3; E Sigara (nikotinli) ile % 7.3, Nikotin olmayan E Sigara ile % 4.1 oranýnda. Buna göre sigara býrakma oraný bakýmdan iki yöntem henüz vasatýn biraz üzerinde görünüyor..
E Sigaranýn 3. þahýslara (pasif içici) olan zararlarý ise henüz hiç bilinmiyor.
Bunun yanýnda kullanýcýlarýn kartuþlarý kendilerinin doldurmasý durumunda beklenmeyen sorunlar olabilmekte . Geçenlerde ABD’de E Sigara içerken E Sigarasý patlayan kullanýcýnýn diþleri, dili zarar görmüþtür.. Bu patlamanýn kullanýcýnýn kartuþu kendi doldurmasýyla alakalý olduðu düþünülüyor.
Bir baþka çekince konusu ise aromalý katký maddeleri ile çekici hale gelen E Sigaranýn, genç insanlarýn baðýmlýða adým atamalarýna sebep olabilme olasýlýðýdýr. Unutmayalým Türkiye`de hala 13-15 yaþ grubu sigara açýsýnda büyük risk altýnda ve buradaki baþlama oranlarý yýllardýr bir türlü düþürülemiyor.
Doç. Dr. B. Nazan Walpoth
nazan.walpoth@insel.ch
"Doç. Dr. B. Nazan Walpoth" bütün yazýlarý için týklayýn...