Doç. Dr. B. Nazan Walpoth
Kýrýk Kalpler Hastalýðý
Adýný Japon balýkçýlarýn ahtapot avlanmada kullandýðý aðzý dar çömlek þekline olan benzerliðinden alan Takotsubo kalp kas hastalýðý literatürde kýrýk kalp hastalýðý olarak da bilinir.
Sevdiðimiz insanýn ani kaybý kalbimizi kýrabilir. Sembolik olarak düþündüðümüz bu durumun týpta tanýmlanmýþ bir hastalýðý vardýr. Geçmiþte de sýkça rastladýðýmýz bir türlü açýklayamadýðýmýz bu durum 1990 yýlýnda Japonlar tarafýndan tanýmlandý. Kýrýk kalp hastalýðýna sebep olan durumlar bir yayýnda þöyle sýralanmýtþtýr: % 7 partnerin kaybý, % 29 baþka bir yakýnýn kaybý, % 24 emosyonel stress (konflikt yaþama, boþanma, ayrýlma), % 22 ani hastalanma, kaza, % 5 þiddet görme, taciz görme, % 15 sosyal statü kaybýna baðlý nedenler (mesleki, maddi)
2015 yýlýndaki bir araþtýrma aðýr stresi kýrýlan kalpten daha çok ön plana çýkardýysa da halen ani duygusal çalkantý baþ tetikçi olarak görülmektedir.
Japonlar bu durumda olan hastalarýn kalbinin görüntüleme tekniklerinde olan þeklinin ahtapot avý için kullanýlan aðzý büzülmüþ olan çömleðe olan benzerliðinden yola çýkarak bu hastalýða çömleðin adý olan Takotsubo kalp hastalýðý adýný vermiþlerdir. Sonuçta kalbin sol karýncýðýnin alt kýsýmlarý normal fonksiyon görürken uç kýsýmlarý balon gibi geniþler (bazýlarý apikal balloning- uç balonlaþmasý da der) .
Bu hastalýðý kalpleri kýrýlan menapoz sonrasý (yaþ aralýðý 61-79) kadýnlarda daha sýk görmekteyiz. (% 80-90). Ýlk anlarda kalp krizinden ayýrmak mümkün deðildir ayný tip göðüs aðrýsý vardýr, ayný tür EKG deðiþkliði yapabilir. Ancak koroner (taç damar) anjiyografisi ile damarlarýn týkanmamýþ olduðunu görüp, kalbin pompalama þeklinin tipik þeklinden teþhis koyabilmekteyiz.
Tüm kalp krizi hastalarýnýn sadece % 2‘sinde kýrýk kalp hastalýðý görülebilmektedir.
Oluþum mekanizmasýnda stressle aþýrý salgýlanan noradrenalin ve adrenalin gibi stress hormonlarý neticede kontrol dýþý çalýþan vejetatif sinir sistemi aktivasyonu ile daralan kaþ içi küçük damarlar ve buna baðlý kanlanamayan kalp kasýna baðlý olduðu düþünülmektedir.
Genelde kalbin geri dönen iyi huylu bir fonksiyon bozukluðu olarak bilinirse de ilk saatlerde kalp fonksiyon bozukluðuna baðlý þok geliþimi % 15 vakada, tehlikeli ritm bozukluðu % 9 vakada hastane içi mortalite % 4 vakada görülebilmektedir. Daha sonraki günlerde felç ve mortalite oranlarý % 2-6 kadardýr bu bakýmdan önemsenmeyecek bir durum deðildir.
Ýyi haber genelde tedaviye çok iyi yanýt veriyor. Hastalarýmýz birkaç gün içinde evine gidebiliyor, kalp yetmezliði ilaç tedavisini alanlarýn % 92 de 24-29 gün gibi kýsa bir sonra kalp fonksiyonunda tamamen iyileþme görülüyor.
Bu yazýyý ülkemizde evladýný kaybeden kalpleri kýrýk analara ithaf ediyorum, umarým ki artýk bu coðrafyada analarýn kalbi kýrýlmaz.
2016 yýlýnýz saðlýcakla geçsin..
Doç. Dr. B. Nazan Walpoth
nazan.walpoth@insel.ch
Adýný Japon balýkçýlarýn ahtapot avlanmada kullandýðý aðzý dar çömlek þekline olan benzerliðinden alan Takotsubo kalp kas hastalýðý literatürde kýrýk kalp hastalýðý olarak da bilinir.
Sevdiðimiz insanýn ani kaybý kalbimizi kýrabilir. Sembolik olarak düþündüðümüz bu durumun týpta tanýmlanmýþ bir hastalýðý vardýr. Geçmiþte de sýkça rastladýðýmýz bir türlü açýklayamadýðýmýz bu durum 1990 yýlýnda Japonlar tarafýndan tanýmlandý. Kýrýk kalp hastalýðýna sebep olan durumlar bir yayýnda þöyle sýralanmýtþtýr: % 7 partnerin kaybý, % 29 baþka bir yakýnýn kaybý, % 24 emosyonel stress (konflikt yaþama, boþanma, ayrýlma), % 22 ani hastalanma, kaza, % 5 þiddet görme, taciz görme, % 15 sosyal statü kaybýna baðlý nedenler (mesleki, maddi)
2015 yýlýndaki bir araþtýrma aðýr stresi kýrýlan kalpten daha çok ön plana çýkardýysa da halen ani duygusal çalkantý baþ tetikçi olarak görülmektedir.
Japonlar bu durumda olan hastalarýn kalbinin görüntüleme tekniklerinde olan þeklinin ahtapot avý için kullanýlan aðzý büzülmüþ olan çömleðe olan benzerliðinden yola çýkarak bu hastalýða çömleðin adý olan Takotsubo kalp hastalýðý adýný vermiþlerdir. Sonuçta kalbin sol karýncýðýnin alt kýsýmlarý normal fonksiyon görürken uç kýsýmlarý balon gibi geniþler (bazýlarý apikal balloning- uç balonlaþmasý da der) .
Bu hastalýðý kalpleri kýrýlan menapoz sonrasý (yaþ aralýðý 61-79) kadýnlarda daha sýk görmekteyiz. (% 80-90). Ýlk anlarda kalp krizinden ayýrmak mümkün deðildir ayný tip göðüs aðrýsý vardýr, ayný tür EKG deðiþkliði yapabilir. Ancak koroner (taç damar) anjiyografisi ile damarlarýn týkanmamýþ olduðunu görüp, kalbin pompalama þeklinin tipik þeklinden teþhis koyabilmekteyiz.
Tüm kalp krizi hastalarýnýn sadece % 2‘sinde kýrýk kalp hastalýðý görülebilmektedir.
Oluþum mekanizmasýnda stressle aþýrý salgýlanan noradrenalin ve adrenalin gibi stress hormonlarý neticede kontrol dýþý çalýþan vejetatif sinir sistemi aktivasyonu ile daralan kaþ içi küçük damarlar ve buna baðlý kanlanamayan kalp kasýna baðlý olduðu düþünülmektedir.
Genelde kalbin geri dönen iyi huylu bir fonksiyon bozukluðu olarak bilinirse de ilk saatlerde kalp fonksiyon bozukluðuna baðlý þok geliþimi % 15 vakada, tehlikeli ritm bozukluðu % 9 vakada hastane içi mortalite % 4 vakada görülebilmektedir. Daha sonraki günlerde felç ve mortalite oranlarý % 2-6 kadardýr bu bakýmdan önemsenmeyecek bir durum deðildir.
Ýyi haber genelde tedaviye çok iyi yanýt veriyor. Hastalarýmýz birkaç gün içinde evine gidebiliyor, kalp yetmezliði ilaç tedavisini alanlarýn % 92 de 24-29 gün gibi kýsa bir sonra kalp fonksiyonunda tamamen iyileþme görülüyor.
Bu yazýyý ülkemizde evladýný kaybeden kalpleri kýrýk analara ithaf ediyorum, umarým ki artýk bu coðrafyada analarýn kalbi kýrýlmaz.
2016 yýlýnýz saðlýcakla geçsin..
Doç. Dr. B. Nazan Walpoth
nazan.walpoth@insel.ch
"Doç. Dr. B. Nazan Walpoth" bütün yazýlarý için týklayýn...