Doç. Dr. B. Nazan Walpoth
Nargile içmek tehlikeli mi?
Nargile içiciliði akciðer kanseri, kalp damar hastalýklarý, aðýz dudak ve mesane kanserlerine sebep olabilmektedir. Tek bir sigara ile kýyaslandýðýnda bir nargile içmenin 125 misli fazla duman, 25 misli fazla katran, 2.5 misli fazla nikotin ve 10 misli fazla karbon monoksit solunmasýna yol açtýðý belirlendi.
Nargile içiciliði Dünya`da çok yaygýn. Tahmini 100 milyondan fazla insanýn düzenli nargile içicisi olduðu tahmin edilmekte. Ýstanbul’da yapýlan bir araþtýrmaya göre Ýstanbul’daki öðrencilerin özellikle üniversite öðrencilerinin nerdeyse yüzde 50’sinin nargile kullandýklarýný göstermektedir. Sigara içme oranlarýnýn düþtüðünü söylerken, hiç farkýnda olmadýðýmýz bir baþka tehdit altýnda insanlarýmýz.
Ýçerken dumanýn yumuþak veya meyvemsi hissedilmesi ve su içerisinden geçen dumanýn filtreleniyormuþ hissi vermesi sigara içenlerde daha az tehlikeliymiþ düþüncesini uyandýrýr.
Nargile içimi ortalama 1 saat sürmekte. Bu süre içinde 20 gram tütün karýþýmý yakýlmakta ve o þekilde çokça nikotin ve zararlý madde inhale edilmektedir. Bir nargile içimi sýrasýnda sigaradan alýnan nikotinin 10 - 15 katý kadar nikotin inhale edilir.
Nargile dumaný önemli ölçüde katran, nikotin ve karbonmonoksit içerir. Sigarada da olduðu bilinen ve kanser yapýcý olan polisiklik aromatik hidrokarbonlar, arsen, krom, kurþun ve nikel (sigarandan çok fazla) nargile dumanýnda bulunmaktadýr.
Gliserin nemli tutan madde olarak nargile tütünü karýþýmýna eklenmektedir. Gliserin ýsý altýnda çok güçlü bir hücre zehri olan akroleine döner. Akrolein bunun yanýnda solunum sisteminin kendini temizlemesine yarayan ince tüylerin çalýþmasýný engeller. Akroleinin akciðere zararý olduðu gibi akciðer kanseri oluþumunda etkileri vardýr.
Bu kadar zararlý olan bir madde olan gliserinin geliþmiþ ülkelerde bile tütününe %5 oranýnda katýlmasýna izin verilmesi anlaþýlmazdýr (bazý ürünlerde bu oran %20-60’lara bile çýkmaktadýr).
Kandaki nikotin konsantrasyonu nargile içtikten sonra 20 adet sigara içmiþ birinin kan konsantrasyonundan da yüksektir (7 saat sonrasýna kadar böyle). Buna göre nargilenin sigaradan daha az zararlý olduðunu düþünmek çok yanlýþtýr. Paket üzerlerinde yazan katran içermez ifadesi ise yanýltýcýdýr. Çünkü tütün katran içermez, tütün yanýnca katran oluþur.
Ayrýca nargile içimi ile dumanýndan oluþan zararlý tanecikler (bizim partikül dediðimiz) küçük olduklarý için daha yüksek konsantrasyonlarda akciðere ulaþabilmekte ve daha çok zarar verebilmektedir.
Nargile içilen ortamda (nargilenin ve içenlerin ortama býraktýklarý duman) yapýlan ölçümler ile bu taneciklerin çok yüksek konsantrasyonlarý göstermiþtir bu da o ortamda tesadüfen bulunanlara çok zarar verebilmektedir.
Ayný sigara baðýmlýlýðý gibi nargile baðýmlýlýðý da vardýr.
Bunun yanýnda nargile içilen ortamlarda çok defa kullanýlan aðýz kýsmýnýn yaratýðý enfeksiyon tehlikesi ayrý bir sorundur. Helikobacter pylori, tüberküloz ve hepatitis bulaþtýðýna dair yayýnlar vardýr. Bütün bu zararlarýndan baþka ayný þiþeyi paylaþmak nedeni ile aðýz parçasý deðiþtirilmiþ bile bulaþýcý hastalýklarýn bulaþmasýna sebep olabilmektedir. Ayný þiþe havasýný paylaþan hastalar birbirlerine hastalýk bulaþtýrmaktadýr. Bu nedenle çevremizi ve de özellikle gençleri ve ailelerini uyarmalý, nargile sigara içmek kadar, hatta daha tehlikelidir.
Bu bakýmdan WHO (Dünya Saðlýk Örgütü) nargileyi saðlýðý tehdit edici maddeler arasýna sokmuþtur.
Çocuklarýmýzý ve gençlerimizi mutlaka her türlü tütünden uzak tutmamýz gerekiyor buna nargile içimi de dahildir.
Doç. Dr. B. Nazan Walpoth
nazan.walpoth@insel.ch
Nargile içiciliði akciðer kanseri, kalp damar hastalýklarý, aðýz dudak ve mesane kanserlerine sebep olabilmektedir. Tek bir sigara ile kýyaslandýðýnda bir nargile içmenin 125 misli fazla duman, 25 misli fazla katran, 2.5 misli fazla nikotin ve 10 misli fazla karbon monoksit solunmasýna yol açtýðý belirlendi.
Nargile içiciliði Dünya`da çok yaygýn. Tahmini 100 milyondan fazla insanýn düzenli nargile içicisi olduðu tahmin edilmekte. Ýstanbul’da yapýlan bir araþtýrmaya göre Ýstanbul’daki öðrencilerin özellikle üniversite öðrencilerinin nerdeyse yüzde 50’sinin nargile kullandýklarýný göstermektedir. Sigara içme oranlarýnýn düþtüðünü söylerken, hiç farkýnda olmadýðýmýz bir baþka tehdit altýnda insanlarýmýz.
Ýçerken dumanýn yumuþak veya meyvemsi hissedilmesi ve su içerisinden geçen dumanýn filtreleniyormuþ hissi vermesi sigara içenlerde daha az tehlikeliymiþ düþüncesini uyandýrýr.
Nargile içimi ortalama 1 saat sürmekte. Bu süre içinde 20 gram tütün karýþýmý yakýlmakta ve o þekilde çokça nikotin ve zararlý madde inhale edilmektedir. Bir nargile içimi sýrasýnda sigaradan alýnan nikotinin 10 - 15 katý kadar nikotin inhale edilir.
Nargile dumaný önemli ölçüde katran, nikotin ve karbonmonoksit içerir. Sigarada da olduðu bilinen ve kanser yapýcý olan polisiklik aromatik hidrokarbonlar, arsen, krom, kurþun ve nikel (sigarandan çok fazla) nargile dumanýnda bulunmaktadýr.
Gliserin nemli tutan madde olarak nargile tütünü karýþýmýna eklenmektedir. Gliserin ýsý altýnda çok güçlü bir hücre zehri olan akroleine döner. Akrolein bunun yanýnda solunum sisteminin kendini temizlemesine yarayan ince tüylerin çalýþmasýný engeller. Akroleinin akciðere zararý olduðu gibi akciðer kanseri oluþumunda etkileri vardýr.
Bu kadar zararlý olan bir madde olan gliserinin geliþmiþ ülkelerde bile tütününe %5 oranýnda katýlmasýna izin verilmesi anlaþýlmazdýr (bazý ürünlerde bu oran %20-60’lara bile çýkmaktadýr).
Kandaki nikotin konsantrasyonu nargile içtikten sonra 20 adet sigara içmiþ birinin kan konsantrasyonundan da yüksektir (7 saat sonrasýna kadar böyle). Buna göre nargilenin sigaradan daha az zararlý olduðunu düþünmek çok yanlýþtýr. Paket üzerlerinde yazan katran içermez ifadesi ise yanýltýcýdýr. Çünkü tütün katran içermez, tütün yanýnca katran oluþur.
Ayrýca nargile içimi ile dumanýndan oluþan zararlý tanecikler (bizim partikül dediðimiz) küçük olduklarý için daha yüksek konsantrasyonlarda akciðere ulaþabilmekte ve daha çok zarar verebilmektedir.
Nargile içilen ortamda (nargilenin ve içenlerin ortama býraktýklarý duman) yapýlan ölçümler ile bu taneciklerin çok yüksek konsantrasyonlarý göstermiþtir bu da o ortamda tesadüfen bulunanlara çok zarar verebilmektedir.
Ayný sigara baðýmlýlýðý gibi nargile baðýmlýlýðý da vardýr.
Bunun yanýnda nargile içilen ortamlarda çok defa kullanýlan aðýz kýsmýnýn yaratýðý enfeksiyon tehlikesi ayrý bir sorundur. Helikobacter pylori, tüberküloz ve hepatitis bulaþtýðýna dair yayýnlar vardýr. Bütün bu zararlarýndan baþka ayný þiþeyi paylaþmak nedeni ile aðýz parçasý deðiþtirilmiþ bile bulaþýcý hastalýklarýn bulaþmasýna sebep olabilmektedir. Ayný þiþe havasýný paylaþan hastalar birbirlerine hastalýk bulaþtýrmaktadýr. Bu nedenle çevremizi ve de özellikle gençleri ve ailelerini uyarmalý, nargile sigara içmek kadar, hatta daha tehlikelidir.
Bu bakýmdan WHO (Dünya Saðlýk Örgütü) nargileyi saðlýðý tehdit edici maddeler arasýna sokmuþtur.
Çocuklarýmýzý ve gençlerimizi mutlaka her türlü tütünden uzak tutmamýz gerekiyor buna nargile içimi de dahildir.
Doç. Dr. B. Nazan Walpoth
nazan.walpoth@insel.ch
"Doç. Dr. B. Nazan Walpoth" bütün yazýlarý için týklayýn...