Nurdan ÇAKIR TEZGİN
Tarihini Arayan Foça
Foçalı bir genç kadının, köklerine sahip çıkmaya çağıran içten serzeniÅŸlerine tanık olduk geçen gün. “Hepimiz” diyordu. “Haydi, gelin, hepimiz burayı varedip yaÅŸatalım” diye haykırıyordu Foçalılara…
O bir anneydi, çok ÅŸeyler geçiyordu gönlünden…
Çocuğunun ve bütün kasabalı çocukların geçmişlerini unutmamaları için, en azından yakın tarihlerinden izler taşıyan bir merkez olmalı diyordu. Foçalıları kendi geçmişlerine sahip çıkmaya çağırırken; kent kimliğine varlıklarıyla damgasını vurmuş, gelmiş geçmiş ve halen de hayatta olan bütün o güzel insanları tekrar aramıza davet ediyordu aslında!
Kara Vicdanlı’yı, Levrek Ä°bo’yu, Deli fenercileri, Kasap Güner’i, Kara Hüseyin’i, Fukare Muharrem’i, Todi’nin Ä°brahim’i, Kıkıriz Hüseyin’i, Alkol Mustafa’yı, Balıkçı Arif’i, Zübeyde’yi, Karanfilli DoÄŸan’ı, Dana Hüseyin’i, Domuz Nevzat’ı, Kikirizin ErdoÄŸan’ı, Zeki Kasap’ı, Çepiç Hasan’ı, Onpara Memet’i, Berber Nadir,’i Tata Tahir’i, sinemacı Esat Bey’i ve daha nicelerini…
“Unutulmamalı, unutturulmamalılar” diyordu Çidem Dirim.
Ve
İnsanlarıyla beraber sokaklarını, balıkçı motorlarını, çeşme başı muhabetlerini, mezarlık söylentilerini, düğün bayram adetlerini, anıların dokunduğu bir sürahiyi, tespihi, peşkiri, seccadeyi, kilimi, dibeği, kilidi ve küreği, kapısı ve halısı, sandığı, saati, işlemeli bohçası, gelinliği, güveyliği, sünnetliğiyle, kaftanıyla cepkeniyle insana dair yaşanmışlık kokan bütün hatıra eşyalarını... Anıların, saklandıkları bohçalardan gün yüzüne çıkma zamanının müjdelendiği bir gündü.
Foça Tarihi Merkezi’nin, Foça’nın geçmiÅŸ kimliÄŸi sayılan eski insanlarının hatıra eÅŸyalarını kayıt altına almak gibi bir amacı var. Sadece eÅŸyaları deÄŸil elbet; Foça için yazılıp çizilmiÅŸ mektuplar, haritalar, fotoÄŸraflar, resimler, dergi ve kitaplar, eski sararmış makbuz ve faturaların her biri ayrı deÄŸer ve önem taşımakta. Mutlaka geçmiÅŸ yıllarda da buna benzer çalışmalar yapılmak istenmiÅŸ ve bazı nedenlerle sonuca ulaÅŸmamış olabilir. Önemli olan; bugün bu giriÅŸimin hayata geçmesi için gerekli çabanın gösterilmesidir.
Günümüz teknolojileri, artık pek çok materyali kayıt altına almakta kolaylıklar saÄŸlıyor. Foçalılar ve Foça dökumanı biriktirenlerin ellerindeki tarihi deÄŸeri olan materyalleri illa da merkeze teslim etmeleri gerekmiyor. Getirip göstererek, fotoÄŸraf ve videolarının çekilmelerini saÄŸlamak bile Foça’nın tarihi belleÄŸine çok büyük bir katkı olacaktır.
Bazen içinde yaşadığımız olay ve durumların çok farkında olamayız. Yaşam hızla akıp giderken güncelimizin doğal parçası pek çok şeyi de alıp götürür. Biz sanırız ki; hiçbir şey değişmeden öylece duruyor ve aradığımızda bulacağız, görüp konuşacağız, dokunup hasret gidereceğiz. Heyhaat ki, hiç de öyle değildir hayat!
Dede ve ninelerimize soracağımız ne çok ÅŸey vardı, biz soramadan göçüp gittiler bu dünyadan. Nerede o mübadil ninemizin nalınları, kına kaftanı, içliÄŸi, kuran kesesi? Ya, dedemizin tozlukları, tütün tabakası, bel kuÅŸağı, zarf fincanı, gümüş tıktıklı bastonu? Kendileri gittiler, eÅŸyaları da oraya buraya dağıldı. “GeçmiÅŸime dokunacağım nem kaldı” diye hayıflanmak kaçınılmaz olabiliyor.
“Hadi biz küçüktük aklımız ermiyordu, siz niye düşünmediniz” derse çocuklarınız?
Bir toplumun geçmişinde sahip olduğu değerleri öğrenmenin en iyi yolu; eski hatıraları ve yaşanmışlık öykülerini gün ışığına çıkartmaktan geçer. Manevi değeri biçilmeyen nice eski anı eşyası sandıkların ve odaların bir köşesinde kendi yalnızlıkları içinde öylece durmaktalar. Bu değerlerin sergilenmesini veya kayıt altına alınmasını sağlamak, geçmiş ile gelecek arasındaki bağların perçinlenmesinde önemli rol oynar.
YaÅŸayan antik bir kent olan Foça’nın gerçek bir müzeye kavuÅŸabilmesi için Çidem Dirim’in proje sorumluluÄŸunu üstlendiÄŸi bu giriÅŸim, BaÅŸkan Gökhan DemiraÄŸ’ın startıyla baÅŸlamış bulunuyor.
Ä°lgilenenler, sorusu olanlar, paylaşılacak materyali olanlar için: 0 232 812 64 90 numaralı telefonu aramak yeterli olacaktır…
Nurdan ÇAKIR TEZGİN
"Nurdan ÇAKIR TEZGİN" bütün yazıları için tıklayın...
Foçalı bir genç kadının, köklerine sahip çıkmaya çağıran içten serzeniÅŸlerine tanık olduk geçen gün. “Hepimiz” diyordu. “Haydi, gelin, hepimiz burayı varedip yaÅŸatalım” diye haykırıyordu Foçalılara…
O bir anneydi, çok ÅŸeyler geçiyordu gönlünden…
Çocuğunun ve bütün kasabalı çocukların geçmişlerini unutmamaları için, en azından yakın tarihlerinden izler taşıyan bir merkez olmalı diyordu. Foçalıları kendi geçmişlerine sahip çıkmaya çağırırken; kent kimliğine varlıklarıyla damgasını vurmuş, gelmiş geçmiş ve halen de hayatta olan bütün o güzel insanları tekrar aramıza davet ediyordu aslında!
Kara Vicdanlı’yı, Levrek Ä°bo’yu, Deli fenercileri, Kasap Güner’i, Kara Hüseyin’i, Fukare Muharrem’i, Todi’nin Ä°brahim’i, Kıkıriz Hüseyin’i, Alkol Mustafa’yı, Balıkçı Arif’i, Zübeyde’yi, Karanfilli DoÄŸan’ı, Dana Hüseyin’i, Domuz Nevzat’ı, Kikirizin ErdoÄŸan’ı, Zeki Kasap’ı, Çepiç Hasan’ı, Onpara Memet’i, Berber Nadir,’i Tata Tahir’i, sinemacı Esat Bey’i ve daha nicelerini…
“Unutulmamalı, unutturulmamalılar” diyordu Çidem Dirim.
Ve
İnsanlarıyla beraber sokaklarını, balıkçı motorlarını, çeşme başı muhabetlerini, mezarlık söylentilerini, düğün bayram adetlerini, anıların dokunduğu bir sürahiyi, tespihi, peşkiri, seccadeyi, kilimi, dibeği, kilidi ve küreği, kapısı ve halısı, sandığı, saati, işlemeli bohçası, gelinliği, güveyliği, sünnetliğiyle, kaftanıyla cepkeniyle insana dair yaşanmışlık kokan bütün hatıra eşyalarını... Anıların, saklandıkları bohçalardan gün yüzüne çıkma zamanının müjdelendiği bir gündü.
Foça Tarihi Merkezi’nin, Foça’nın geçmiÅŸ kimliÄŸi sayılan eski insanlarının hatıra eÅŸyalarını kayıt altına almak gibi bir amacı var. Sadece eÅŸyaları deÄŸil elbet; Foça için yazılıp çizilmiÅŸ mektuplar, haritalar, fotoÄŸraflar, resimler, dergi ve kitaplar, eski sararmış makbuz ve faturaların her biri ayrı deÄŸer ve önem taşımakta. Mutlaka geçmiÅŸ yıllarda da buna benzer çalışmalar yapılmak istenmiÅŸ ve bazı nedenlerle sonuca ulaÅŸmamış olabilir. Önemli olan; bugün bu giriÅŸimin hayata geçmesi için gerekli çabanın gösterilmesidir.
Günümüz teknolojileri, artık pek çok materyali kayıt altına almakta kolaylıklar saÄŸlıyor. Foçalılar ve Foça dökumanı biriktirenlerin ellerindeki tarihi deÄŸeri olan materyalleri illa da merkeze teslim etmeleri gerekmiyor. Getirip göstererek, fotoÄŸraf ve videolarının çekilmelerini saÄŸlamak bile Foça’nın tarihi belleÄŸine çok büyük bir katkı olacaktır.
Bazen içinde yaşadığımız olay ve durumların çok farkında olamayız. Yaşam hızla akıp giderken güncelimizin doğal parçası pek çok şeyi de alıp götürür. Biz sanırız ki; hiçbir şey değişmeden öylece duruyor ve aradığımızda bulacağız, görüp konuşacağız, dokunup hasret gidereceğiz. Heyhaat ki, hiç de öyle değildir hayat!
Dede ve ninelerimize soracağımız ne çok ÅŸey vardı, biz soramadan göçüp gittiler bu dünyadan. Nerede o mübadil ninemizin nalınları, kına kaftanı, içliÄŸi, kuran kesesi? Ya, dedemizin tozlukları, tütün tabakası, bel kuÅŸağı, zarf fincanı, gümüş tıktıklı bastonu? Kendileri gittiler, eÅŸyaları da oraya buraya dağıldı. “GeçmiÅŸime dokunacağım nem kaldı” diye hayıflanmak kaçınılmaz olabiliyor.
“Hadi biz küçüktük aklımız ermiyordu, siz niye düşünmediniz” derse çocuklarınız?
Bir toplumun geçmişinde sahip olduğu değerleri öğrenmenin en iyi yolu; eski hatıraları ve yaşanmışlık öykülerini gün ışığına çıkartmaktan geçer. Manevi değeri biçilmeyen nice eski anı eşyası sandıkların ve odaların bir köşesinde kendi yalnızlıkları içinde öylece durmaktalar. Bu değerlerin sergilenmesini veya kayıt altına alınmasını sağlamak, geçmiş ile gelecek arasındaki bağların perçinlenmesinde önemli rol oynar.
YaÅŸayan antik bir kent olan Foça’nın gerçek bir müzeye kavuÅŸabilmesi için Çidem Dirim’in proje sorumluluÄŸunu üstlendiÄŸi bu giriÅŸim, BaÅŸkan Gökhan DemiraÄŸ’ın startıyla baÅŸlamış bulunuyor.
Ä°lgilenenler, sorusu olanlar, paylaşılacak materyali olanlar için: 0 232 812 64 90 numaralı telefonu aramak yeterli olacaktır…
Nurdan ÇAKIR TEZGİN
"Nurdan ÇAKIR TEZGİN" bütün yazıları için tıklayın...