Köfte Dünyası dedim de...
Ne küresel krizden, ne geride bıraktığımız bayram tatilinden ne de Köfteci Ramiz'in köftelerinden bahsedecek değilim. Yaklaşan yerel seçimlere ise değinmeye hiç niyetim yok!
Çok daha zararsız, şirin ve lezzetli bir alana değineyim diyorum; Köfte dünyasına.
Bir süredir köftelerle oturup kalkıyorum, et ile aram hiç iyi değildir ama; köfte deyince de hep etten köfte yapılır diye bir kural yok elbette. Değişik ot ve sebzelerden enva-i çeşit köfteler yapıla geldiğini biliyoruz Anadolu'da. Çeşitli malzemelerle tatlandırılan çok sayıda ot ve sebze köfteleri mevcuttur yaşadığımız coğrafyada. Mücver yada kaygana denilen tavada ve fırında kızartılan köftelerle, peynir ve hububattan yapılanları da sayarsak epeyce etsiz köfte çeşidine ulaşırız.
Köfte deyince de, insanın aklına Etten yapılan köftelerden başkası gelmediği aşikar tabii.
Bayram tatilini büyük şehirlerde geçirmek durumunda kalan biz sahil kasabası sakinleri, ister istemez soluğu büyük kitapçı dükkanlarında alıyoruz. Bütün kitapları satın alacakmışız gibi saldırıyoruz kitap standlarına, bir bakıyorum ki; içinde tamı tamına 303 köfte tarifinin bulunduğu kalınca bir köfte kitabını okşarken buluveriyorum kendimi!
Allah Allah bu da nesi derken evirip çeviriyorum kitabı, yazarı Deniz Gürsoy'muş, şöyle bir karıştırıyorum ismi çok hoşuma gidiyor, "Tok Karnına Dokuz Topak köfte" sanki daha önce duydum gibi... Kaptan Swing'in "hay bin kunduz" demesi geliyor aklıma, yada "hay bin köfte"miydi? Hoşuma gittiğinden inceliyorum kitabı uzunca.
Deniz Gürsoy ile üç aşağı beş yukarı aynı dönemlerin çocukları olduğumuzu düşünüyorum, benzer çizgi romanları okumuş olmamız gayet doğal. Büyüklerimiz ders çalıştığımızı düşünsünler diye okul kitaplarımızın arasına koyardık Tom Miks'leri, Tom Braks'ları. Deniz Gürsoy'un anlatımıyla kitabındaki tanıtım yazısını da paylaşayım sizinle;
“Benim köfteye aşkım, çocukken Tom Braks okuyarak gelişti. Çizgi roman kahramanı Tom Braks'ın iki arkadaşı vardı, Tonton ve Baron. Tonton, köfte yemek konusunu âdeta bir saplantı haline getirmişti. Kızdığında yada köşeye sıkıştığında, “Hay bin kokmuş köfte” yada “Dünyadaki bütün köfteler aşkına” gibi sözler sarf ederdi. O, bu sözlerini bir macerada beş kez tekrar ettiğinde karnım acıkır ve canım köfte isterdi. Annem ekmek arası kuru köfteleriyle imdadıma yetişirdi...”
Köfteler, köfteler, üç köfteler beş köfteler... Çocukluğumda, Zafer Meydanı'nda sıra dükkanların arkasındaki "Üç Köfte Meyhanesi"ne giderdi akşamcı komşu amcalar. Babam içmediğinden gitmezdi ama, onun da gitmesini ne çok isterdim çocuk aklımla...
Nuriye Hanım Teyze'nin mutfak balkonundan tüm mahalleye yayılan kekikli kuru köftelerinin kokusu bu gün bile burun direğime çadır kuruyor vallahi, hem de hiç yemediğim halde! Ama kokusu her zaman çok güzeldi...
Çok gerilere gitmenin alemi yok, şimdilere gelelim ve köfte dünyasına devam edelim. Köfte dünyasına değinip de, Foça'da yaşayan Birgitta Kayaoğlu-Ljung'un 2007 yılında hazırlamış olduğu "Dünyanın Köftesi" kitabından söz etmemek olmaz.
Birgitta Kayaoğlu-Ljung her biri diğerinden daha lezzetli görünen köfte tarifleriyle şık ve lezzeti içinde saklı bir kitap hazırlamış, haberiniz var mıydı böyle bir kitaptan? Benim haberim yoktu, Phokaia Zeytinhome'a Foça şarabı satın almak için gittiğimde standta tesadüfen fark ettim "Dünyanın Köftesi"ni. Sayfalarını karıştırdıkça tanıdık lezzetlerle de karşılaştım, dünya köfteleri içinde denemeye değer oldukça ilginç isimler ve tarifler vardı, İsveç köftesi "lindström", "Napolitan köfte", "köfte Provançale", "saltimbocca", "koftas kari", "cevizli tavuk köfte", "börülceli karides köfte", "içli patates köftesi" "bademli nohut köfte". Hele ki zeytinli köfte tarifleri oldukça ilgimi çekti. İşte size "Dünyanın Köftesi" kitabından yeşil zeytinli köftenin tarifi:
Yeşil Zeytinli Köfte
500 gr. koyun kıyması
2 dilim ıslatılıp sıkılmış ekmek içi
3 diş ezilmiş sarımsak
3 çay kaşığı kara kekik
3 çay kaşığı karabiber
tuz
35 adet kırmızı biber içli yeşil zeytin
Kızartma için tereyağı
Kıymayı yeşil zeytin hariç diğer bütün malzemeyle karıştırıp iyice yoğurun. Hamurdan ceviz büyüklüğünde yuvarlak köfteler hazırlayın. Köftelere parmağınızla çukur açarak içine birer zeytin koyun. Ağzını kapatın. Köfteleri geniş bir tavada birkaç parti halinde kızartın. Sonra hepsini birden ağır ateşte, 5-6 dakika boyunca kapağını kapatarak kızartın.
*
Ayrıca kitapta tariflere ilaveten köftelere ilişkin tat vericiler ve birlikte sunulacak eşlik edici yemekler hakkında da değerli bilgiler yer almakta. Birgitta Kayaoğlu-Ljung'un eşi Turan Kayaoğlu'nun, kitabın sonunda yazmış olduğu antik dönemden bu yana yemeğin serüvenini anlatan bölümü en az köfteler kadar ilgi çekici. Okumanızı salık veririm.
Dünyadaki bütün köfteler aşkına sağlıcakla...
www.ascifok.com
|
