Ali Ekber YILDIRIM
Ayvalık’tan zeytinciliÄŸe bakış…
Ayvalık’ta 10 yıldır düzenlenen Zeytin Hasat Günleri artık uluslararası boyuta ulaÅŸtı. Bu yıl 31 Ekim – 2 Kasım tarihlerinde yapılan hasat günlerinde Ä°spanya, Tunus, Ãœrdün, Fas ve Ä°talya’dan konuÅŸmacılar ve katılımcılar vardı.
Hasat Günleri’ne iliÅŸkin haberimiz 3 Kasım Pazartesi tarihli DÃœNYA Gazetesi’nde ayrıntılı olarak yer aldı. Ä°zlenimlerimize gelince şöyle özetleyebiliriz:
1- Sektör açısından Ayvalık’ta önemli geliÅŸmeler yaÅŸandı. Uzun süreden beri ilk kez Ege Zeytin ve Zeytinyağı Ä°hracatçıları BirliÄŸi BaÅŸkanı ve yöneticileri üreticilerle aynı masada aynı görüşte buluÅŸtu. Birlik BaÅŸkanı Gürkan RenklidaÄŸ’ın “Dahilde Ä°ÅŸleme Rejimi(DÄ°R) kapsamında ithalat istemiyoruz” mesajı büyük alkış aldı. Ä°hracatçılar, sanayiciler, üreticiler tek ses oldu. Bu sektörün geleceÄŸi açısından en önemli adımlardan birisi. Çünkü, yıllardır süren iç kavga hem sektöre zarar veriyor hem de sorunların çözümü konusunda birlikte mücadele zemini yaratılamıyordu. Her kafadan ayrı ses çıkıyordu. Ä°lk kez tek ses olarak Ankara’ya zeytinyağına verilen litre başına 70 kuruÅŸluk destekleme priminin artırılması, sofralık zeytine de prim verilmesi istendi.
2- Zeytincilik Yasası’nın deÄŸiÅŸtirilerek zeytin alanlarının madenciliÄŸe ve enerji yatırımlarına açılmasına karşı Ayvalık Zeytin Ãœreticileri DerneÄŸi BaÅŸkanı Salih Madra’nın internet üzerinden baÅŸlattığı #zeytinhayattır kampanyasına sahip çıkılması benimsendi. Bugüne kadar 156 bini aÅŸkın kiÅŸinin imzalayarak desteklediÄŸi kampanyanın daha etkin yürütülerek zeytin kıyımının önlenmesi ve zeytin alanlarının korunması konusunda görüş birliÄŸine varıldı.
3- BirleÅŸmiÅŸ Milletler, 2014 yılını “Aile ÇiftçiliÄŸi Yılı” ilan etti. Türkiye bu yılı ne yazık ki yeterince deÄŸerlendiremedi. Tıpkı 2012 Dünya Kooperatifçilik Yılı’nı deÄŸerlendiremediÄŸi gibi. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı birkaç salon toplantısı ile bu yılı geçiÅŸtirdi. Ayvalık Ziraat Odası, Aile ÇiftçiliÄŸi Yılı’nı da deÄŸerlendirerek bu yıl Hasat Günleri kapsamında ilk kez “yılın çiftçisi” ödülü verdi. Ödülü de yakından izlediÄŸimiz ve gerçekten aile iÅŸletmeciliÄŸinin tipik örneklerinden KürÅŸat Ailesi aldı. Girit göçmeni KürÅŸat Ailesi 4 kuÅŸaktır zeytincilik yapıyor. Mustafa – Fatma KürÅŸat çifti çocukları Zeynep ve Ali ile birlikte zeytinciliÄŸi büyük bir umutla sürdürüyor. Türkiye’de sürdürülebilir tarım yapan yüzlerce, binlerce aile iÅŸletmesi var. Sadece zeytincilik deÄŸil, birçok tarımsal üründe dededen toruna aktarılan birikimle üretim devam ediyor. Avrupa BirliÄŸi aile çiftçiliÄŸini temel alan bir destekleme politikası yürütüyor. Türkiye’de aile çiftçiliÄŸi yok edilmek isteniyor. Oysa tarımın geleceÄŸi aile çiftçiliÄŸinde.
4- Sevgili Defne Koryürek’in “Ne Yiyorsak Oyuz” televizyon programı için sohbet ettiÄŸimiz Mustafa KürÅŸat, Ayvalık’ta ve diÄŸer zeytin bölgelerinde yaÅŸanan çok önemli bir geliÅŸmeye dikkat çekti. Birçok üretici zeytinliÄŸini kiraya veriyor. Ä°stanbul’da, Ankara’da oturanların atadan miras zeytinliklerini kiraya vermeleri normal karşılanabilir. Ancak Ayvalık’ta oturan çiftçinin zeytinliÄŸini kiraya vermesi, zeytin bahçesine gitmemesi kabul edilebilir bir durum deÄŸil. Bu zeytinlikleri kiralayanlar ise birkaç kiÅŸi ise tehlike daha da büyük demektir. Çünkü bugün kiraya veren yarın rahatlıkla satabilir. Zeytinlikler bu ÅŸekilde birkaç elde toplanabilir. Bu aile çiftçiliÄŸinin ve zeytinciliÄŸin sonu olur. Ãœreticilerin zeytinciliÄŸe dönmesi, üretimi sürdürmesi için girdi maliyetlerinin düşürülmesi ve kooperatifçiliÄŸin daha etkin hale getirilmesi saÄŸlanmalı. TariÅŸ Zeytin ve Zeytinyağı BirliÄŸi ile Marmarabirlik sektörde faaliyet gösteren çok önemli iki kooperatif birliÄŸi. Fakat Ä°spanya’daki kooperatifler kadar güçlü deÄŸiller. Piyasayı belirleme güçleri yok. Birlikler Yasası ile kolları kanatları kırıldı. Onları daha güçlü kılacak önlemler alınmalı. Bu hem sektöre hem çiftçiye güç ve moral verir.
5- Ayvalık Zeytin Hasat Günleri’nin her yıl belirlenen ana teması, sloganı var. Daha önceki yıllarda, “Zeytin Yağı Türkiye’nin Milli Yağı”,”Ortak Ä°stek Zeytine Destek”, olarak belirlenen tema, bu yıl “Zeytinyağı Hayat Bağı” olarak belirlendi.
6-Türkiye’de birçok yeÅŸil alanın talan edildiÄŸi, tarım topraklarının amaç dışı kullanıma açıldığı, meraların yok edildiÄŸi veya birkaç ÅŸirkete kiralanmaya çalışıldığı bir dönemde Ayvalık’ın en güzel yerinde 100 yıllık Kırlangıç Zeytinyağı ve Sabun Fabrikası kültür ve sanat merkezine dönüştürülüyor. Ayvalık Belediye BaÅŸkanı Rahmi Gencer, Ayvalık’ın simgesi konumundaki fabrikanın içersinde Zeytin Müzesi, Mübadele Müzesi, Mutfak Akademisi, Galeriler, Batı Medeniyetleri AraÅŸtırma Akademisi gibi birçok bölümün yer alacağı bir kültür sanat merkezine dönüştürüleceÄŸini söyledi. Bu proje, Türkiye’deki yerel yöneticilere, bulduÄŸu her boÅŸ alana AlışveriÅŸ Merkezi kuranlara örnek olsun.
7- Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) koordinatörlüğündeki Ulusal Rekolte Tespit Heyeti bu yıl zeytinyağı üretiminin 190 bin ton, sofralık zeytin üretiminin ise 430 bin ton olarak gerçekleÅŸeceÄŸini açıklamıştı. Ayvalık’ta konuÅŸtuÄŸumuz üreticiler kuraklığın da etkisi ile üretimin daha düşük olacağını ısrarla belirttiler.
Özetle, ”Zeytinyağı Hayat Bağı” temasıyla düzenlenen Ayvalık Hasat Günleri’nde umutlar bir kez daha yeÅŸerdi. Umarız barışın simgesi olan zeytinin ve zeytincilerin verdiÄŸi bu umut ülkenin genel havasına, iklimine yansır. Umuda ve barışa en çok bu günlerde ihtiyacımız var.
Ali Ekber YILDIRIM
www.tarimdunyasi.net
Ayvalık’ta 10 yıldır düzenlenen Zeytin Hasat Günleri artık uluslararası boyuta ulaÅŸtı. Bu yıl 31 Ekim – 2 Kasım tarihlerinde yapılan hasat günlerinde Ä°spanya, Tunus, Ãœrdün, Fas ve Ä°talya’dan konuÅŸmacılar ve katılımcılar vardı.
Hasat Günleri’ne iliÅŸkin haberimiz 3 Kasım Pazartesi tarihli DÃœNYA Gazetesi’nde ayrıntılı olarak yer aldı. Ä°zlenimlerimize gelince şöyle özetleyebiliriz:
1- Sektör açısından Ayvalık’ta önemli geliÅŸmeler yaÅŸandı. Uzun süreden beri ilk kez Ege Zeytin ve Zeytinyağı Ä°hracatçıları BirliÄŸi BaÅŸkanı ve yöneticileri üreticilerle aynı masada aynı görüşte buluÅŸtu. Birlik BaÅŸkanı Gürkan RenklidaÄŸ’ın “Dahilde Ä°ÅŸleme Rejimi(DÄ°R) kapsamında ithalat istemiyoruz” mesajı büyük alkış aldı. Ä°hracatçılar, sanayiciler, üreticiler tek ses oldu. Bu sektörün geleceÄŸi açısından en önemli adımlardan birisi. Çünkü, yıllardır süren iç kavga hem sektöre zarar veriyor hem de sorunların çözümü konusunda birlikte mücadele zemini yaratılamıyordu. Her kafadan ayrı ses çıkıyordu. Ä°lk kez tek ses olarak Ankara’ya zeytinyağına verilen litre başına 70 kuruÅŸluk destekleme priminin artırılması, sofralık zeytine de prim verilmesi istendi.
2- Zeytincilik Yasası’nın deÄŸiÅŸtirilerek zeytin alanlarının madenciliÄŸe ve enerji yatırımlarına açılmasına karşı Ayvalık Zeytin Ãœreticileri DerneÄŸi BaÅŸkanı Salih Madra’nın internet üzerinden baÅŸlattığı #zeytinhayattır kampanyasına sahip çıkılması benimsendi. Bugüne kadar 156 bini aÅŸkın kiÅŸinin imzalayarak desteklediÄŸi kampanyanın daha etkin yürütülerek zeytin kıyımının önlenmesi ve zeytin alanlarının korunması konusunda görüş birliÄŸine varıldı.
3- BirleÅŸmiÅŸ Milletler, 2014 yılını “Aile ÇiftçiliÄŸi Yılı” ilan etti. Türkiye bu yılı ne yazık ki yeterince deÄŸerlendiremedi. Tıpkı 2012 Dünya Kooperatifçilik Yılı’nı deÄŸerlendiremediÄŸi gibi. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı birkaç salon toplantısı ile bu yılı geçiÅŸtirdi. Ayvalık Ziraat Odası, Aile ÇiftçiliÄŸi Yılı’nı da deÄŸerlendirerek bu yıl Hasat Günleri kapsamında ilk kez “yılın çiftçisi” ödülü verdi. Ödülü de yakından izlediÄŸimiz ve gerçekten aile iÅŸletmeciliÄŸinin tipik örneklerinden KürÅŸat Ailesi aldı. Girit göçmeni KürÅŸat Ailesi 4 kuÅŸaktır zeytincilik yapıyor. Mustafa – Fatma KürÅŸat çifti çocukları Zeynep ve Ali ile birlikte zeytinciliÄŸi büyük bir umutla sürdürüyor. Türkiye’de sürdürülebilir tarım yapan yüzlerce, binlerce aile iÅŸletmesi var. Sadece zeytincilik deÄŸil, birçok tarımsal üründe dededen toruna aktarılan birikimle üretim devam ediyor. Avrupa BirliÄŸi aile çiftçiliÄŸini temel alan bir destekleme politikası yürütüyor. Türkiye’de aile çiftçiliÄŸi yok edilmek isteniyor. Oysa tarımın geleceÄŸi aile çiftçiliÄŸinde.
4- Sevgili Defne Koryürek’in “Ne Yiyorsak Oyuz” televizyon programı için sohbet ettiÄŸimiz Mustafa KürÅŸat, Ayvalık’ta ve diÄŸer zeytin bölgelerinde yaÅŸanan çok önemli bir geliÅŸmeye dikkat çekti. Birçok üretici zeytinliÄŸini kiraya veriyor. Ä°stanbul’da, Ankara’da oturanların atadan miras zeytinliklerini kiraya vermeleri normal karşılanabilir. Ancak Ayvalık’ta oturan çiftçinin zeytinliÄŸini kiraya vermesi, zeytin bahçesine gitmemesi kabul edilebilir bir durum deÄŸil. Bu zeytinlikleri kiralayanlar ise birkaç kiÅŸi ise tehlike daha da büyük demektir. Çünkü bugün kiraya veren yarın rahatlıkla satabilir. Zeytinlikler bu ÅŸekilde birkaç elde toplanabilir. Bu aile çiftçiliÄŸinin ve zeytinciliÄŸin sonu olur. Ãœreticilerin zeytinciliÄŸe dönmesi, üretimi sürdürmesi için girdi maliyetlerinin düşürülmesi ve kooperatifçiliÄŸin daha etkin hale getirilmesi saÄŸlanmalı. TariÅŸ Zeytin ve Zeytinyağı BirliÄŸi ile Marmarabirlik sektörde faaliyet gösteren çok önemli iki kooperatif birliÄŸi. Fakat Ä°spanya’daki kooperatifler kadar güçlü deÄŸiller. Piyasayı belirleme güçleri yok. Birlikler Yasası ile kolları kanatları kırıldı. Onları daha güçlü kılacak önlemler alınmalı. Bu hem sektöre hem çiftçiye güç ve moral verir.
5- Ayvalık Zeytin Hasat Günleri’nin her yıl belirlenen ana teması, sloganı var. Daha önceki yıllarda, “Zeytin Yağı Türkiye’nin Milli Yağı”,”Ortak Ä°stek Zeytine Destek”, olarak belirlenen tema, bu yıl “Zeytinyağı Hayat Bağı” olarak belirlendi.
6-Türkiye’de birçok yeÅŸil alanın talan edildiÄŸi, tarım topraklarının amaç dışı kullanıma açıldığı, meraların yok edildiÄŸi veya birkaç ÅŸirkete kiralanmaya çalışıldığı bir dönemde Ayvalık’ın en güzel yerinde 100 yıllık Kırlangıç Zeytinyağı ve Sabun Fabrikası kültür ve sanat merkezine dönüştürülüyor. Ayvalık Belediye BaÅŸkanı Rahmi Gencer, Ayvalık’ın simgesi konumundaki fabrikanın içersinde Zeytin Müzesi, Mübadele Müzesi, Mutfak Akademisi, Galeriler, Batı Medeniyetleri AraÅŸtırma Akademisi gibi birçok bölümün yer alacağı bir kültür sanat merkezine dönüştürüleceÄŸini söyledi. Bu proje, Türkiye’deki yerel yöneticilere, bulduÄŸu her boÅŸ alana AlışveriÅŸ Merkezi kuranlara örnek olsun.
7- Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) koordinatörlüğündeki Ulusal Rekolte Tespit Heyeti bu yıl zeytinyağı üretiminin 190 bin ton, sofralık zeytin üretiminin ise 430 bin ton olarak gerçekleÅŸeceÄŸini açıklamıştı. Ayvalık’ta konuÅŸtuÄŸumuz üreticiler kuraklığın da etkisi ile üretimin daha düşük olacağını ısrarla belirttiler.
Özetle, ”Zeytinyağı Hayat Bağı” temasıyla düzenlenen Ayvalık Hasat Günleri’nde umutlar bir kez daha yeÅŸerdi. Umarız barışın simgesi olan zeytinin ve zeytincilerin verdiÄŸi bu umut ülkenin genel havasına, iklimine yansır. Umuda ve barışa en çok bu günlerde ihtiyacımız var.
Ali Ekber YILDIRIM
www.tarimdunyasi.net
"Ali Ekber YILDIRIM" bütün yazıları için tıklayın...