Kırık Kalpler Hastalığı
Adını Japon balıkçıların ahtapot avlanmada kullandığı ağzı dar çömlek şekline olan benzerliğinden alan Takotsubo kalp kas hastalığı literatürde kırık kalp hastalığı olarak da bilinir.
Sevdiğimiz insanın ani kaybı kalbimizi kırabilir. Sembolik olarak düşündüğümüz bu durumun tıpta tanımlanmış bir hastalığı vardır. Geçmişte de sıkça rastladığımız bir türlü açıklayamadığımız bu durum 1990 yılında Japonlar tarafından tanımlandı. Kırık kalp hastalığına sebep olan durumlar bir yayında şöyle sıralanmıtştır: % 7 partnerin kaybı, % 29 başka bir yakının kaybı, % 24 emosyonel stress (konflikt yaşama, boşanma, ayrılma), % 22 ani hastalanma, kaza, % 5 şiddet görme, taciz görme, % 15 sosyal statü kaybına bağlı nedenler (mesleki, maddi)
2015 yılındaki bir araştırma ağır stresi kırılan kalpten daha çok ön plana çıkardıysa da halen ani duygusal çalkantı baş tetikçi olarak görülmektedir.
Japonlar bu durumda olan hastaların kalbinin görüntüleme tekniklerinde olan şeklinin ahtapot avı için kullanılan ağzı büzülmüş olan çömleğe olan benzerliğinden yola çıkarak bu hastalığa çömleğin adı olan Takotsubo kalp hastalığı adını vermişlerdir. Sonuçta kalbin sol karıncığınin alt kısımları normal fonksiyon görürken uç kısımları balon gibi genişler (bazıları apikal balloning- uç balonlaşması da der) .
Bu hastalığı kalpleri kırılan menapoz sonrası (yaş aralığı 61-79) kadınlarda daha sık görmekteyiz. (% 80-90). İlk anlarda kalp krizinden ayırmak mümkün değildir aynı tip göğüs ağrısı vardır, aynı tür EKG değişkliği yapabilir. Ancak koroner (taç damar) anjiyografisi ile damarların tıkanmamış olduğunu görüp, kalbin pompalama şeklinin tipik şeklinden teşhis koyabilmekteyiz.
Tüm kalp krizi hastalarının sadece % 2‘sinde kırık kalp hastalığı görülebilmektedir.
Oluşum mekanizmasında stressle aşırı salgılanan noradrenalin ve adrenalin gibi stress hormonları neticede kontrol dışı çalışan vejetatif sinir sistemi aktivasyonu ile daralan kaş içi küçük damarlar ve buna bağlı kanlanamayan kalp kasına bağlı olduğu düşünülmektedir.
Genelde kalbin geri dönen iyi huylu bir fonksiyon bozukluğu olarak bilinirse de ilk saatlerde kalp fonksiyon bozukluğuna bağlı şok gelişimi % 15 vakada, tehlikeli ritm bozukluğu % 9 vakada hastane içi mortalite % 4 vakada görülebilmektedir. Daha sonraki günlerde felç ve mortalite oranları % 2-6 kadardır bu bakımdan önemsenmeyecek bir durum değildir.
İyi haber genelde tedaviye çok iyi yanıt veriyor. Hastalarımız birkaç gün içinde evine gidebiliyor, kalp yetmezliği ilaç tedavisini alanların % 92 de 24-29 gün gibi kısa bir sonra kalp fonksiyonunda tamamen iyileşme görülüyor.
Bu yazıyı ülkemizde evladını kaybeden kalpleri kırık analara ithaf ediyorum, umarım ki artık bu coğrafyada anaların kalbi kırılmaz.
2016 yılınız sağlıcakla geçsin..
nazan.walpoth@insel.ch
|
