Tayfun ÖZKAYA
TARIMDA MAZOT DESTEKLEMELERÄ° POPÃœLÄ°ZM MÄ°?
Çiftçiler; mazota vergiler nedeniyle, diÄŸer petrol ürünleri kullananlar gibi oldukça yüksek bir bedel ödüyorlar. Åžu anda mazot ve gübre desteÄŸi olarak dekara 11 TL veriliyor. Bu konudaki politika deÄŸiÅŸiyor. Tarımda kullanılan mazotun yarısı devlet tarafından ödenecek. Bu CHP’nin mazottan vergilerin kaldırılması önerisi ile hemen hemen aynı kapıya çıkıyor. Bu karar popülist bir yaklaşımı sergiliyor. CHP’nin ki de öyle idi. Bana kızacak olan çiftçiler lütfen yazının sonuna kadar okusunlar. Çiftçilerin bu karara sevineceÄŸi açık. Ancak mazot masrafının hafiflemesi her ÅŸeyi çözmüyor. Çiftçiler asıl ürünlerini pazarlarken kaybediyorlar. ÖrneÄŸin Karaman’da çiftçiler elmayı 40 kuruÅŸtan sattı. Åžimdi aracıların eline geçince toptan fiyatı arttı. Kentlerde ise aynı elma pazarlarda 1.5 TL’dan satılıyor. Manav ve süper marketlerde fiyat 2 TL’dan 4 TL’ya kadar deÄŸiÅŸiyor. Yani bire ona kadar çıkan bir katlanma var. Birçok üründe durum böyle. EÄŸer çiftçiler için iyi bir ÅŸey yapılacaksa öncelikle ellerine daha iyi bir fiyat geçmesi için devletin politikalar geliÅŸtirmesi gerekiyor. DiÄŸer yandan baÅŸta mazot olmak üzere bütün tarım girdilerinin (yem, tarım ilaçları, kimyasal gübreler vb.) fiyatları roket gibi artıyor. Burada çözüm agro-ekolojik bir tarım sistemine geçerek bu girdilerin kullanılmamasını saÄŸlamak. En olmaz gibi görülen sanayi yemi yerine meraları geliÅŸtirerek hayvanların büyük ölçüde otla beslenmelerini saÄŸlamak birkaç yılda olmasa da mümkün. Tarım ilaçları yerine agro-ekolojik teknikler, bu arada ev yapımı ilaçlar, kimyasal gübreler yerine hayvan gübresi, yeÅŸil gübre, kompost, baklagillerin kullanımı, kırmızı solucan gübresi kullanmak mümkün.
Mazot konusuna geri dönelim. Mazot küresel iklim deÄŸiÅŸikliÄŸini arttıran bir fosil yakıt. Uzun dönemde tarımda da çok az kullanılması, hatta hiç kullanılmaması gerekiyor. Mazot masraflarının devlet desteÄŸi ile yarıya indirilmesi mazotun bilinçsiz kullanılmasına yol açacaktır. Tarım Bakanlığı da bazı araÅŸtırmalar yapıyor. ÖrneÄŸin tohumları anıza ekecek makinelerin geliÅŸtirilmesi, meyve aÄŸaçlarının altının hiç sürülmeden üretim yapılması gibi tekniklerin kullanılması yayılıyor. Bu tekniklere azaltılmış toprak iÅŸleme deniliyor. Hatta sıfır toprak iÅŸleme de var. Masanobu Fukuoka adlı Japon tarımcının “Ekin Sapı devrimi” adlı Türkçeye de çevrilen eserinde hiç toprak iÅŸlemeden yapılan tarım anlatılıyor. Åžimdi bu geliÅŸmeler duracak.
Tabii en kolay şey popülizmdir. Mazot konusunun idaresi de kolay olmayacak. Boş bırakılan veya nadasa bırakılan arazileri; ekiliyor, traktör kullanılıyor gibi gösterecekler çıkacaktır. Bu konuda en iyisi bütün petrol ürünlerindeki çok yüksek olan vergilerin genel olarak bir miktar indirilmesi olabilir.
Çiftçilerin eline daha iyi fiyatlar geçmesi için politikalar geliştirilmeye çalışılsaydı, durumları çok daha iyi olurdu. Örneğin kooperatiflere destek yapılabilir. Diğer yandan Dünya Ticaret Örgütü, Dünya Bankası, IMF gibi kuruluşların bizi zorladığı Uluslararası Tarım Anlaşması nedeniyle gerektiğinde tarım ürünleri ithalatında gümrük vergilerini arttıramıyoruz. Bunlar da çiftçinin eline geçen fiyatı düşürüyor. Kooperatiflere devlet desteği verilmesi ve gümrük vergilerinin arttırılması neoliberal dogma açısından çok büyük bir günah olarak kabul edilmektedir. Bunlar üzerinde tartışma bile yapmak tabu kabul ediliyor.
Çiftçilere soralım elmayı 40 kuruÅŸ yerine 1 TL.’dan, 2 TL’dan, hatta gıda gruplarına yapılan satışlarda olduÄŸu gibi 3,5 TL’dan satmak mı iyidir. Yoksa bunların yerine mazotun yarısını ödemek mi? BuÄŸdayı 90 kuruÅŸ yerine 1,5, hatta 2 TL’dan satmak mı iyidir? Mazotun yarısını ödemek mi?
Aracılar en ufak bir leke olan elmayı almıyorlar, elmaların önemli bir kısmı yere dökülüyor. Büyük ölçüde bu nedenlerle elma üreticileri her hafta ilaç yapıyorlar. Paralar tarım ilacına ve traktör için mazota gidiyor. Bu hegemonyayı kırmak gerekmiyor mu? Çiftçi ve tüketici hep kaybediyor. Kazananlar bir avuç aracı. Popülizm yerine ne zaman gerçek çözümler üzerine odaklanacağız?
Tayfun ÖZKAYA
"Tayfun ÖZKAYA" bütün yazıları için tıklayın...
Çiftçiler; mazota vergiler nedeniyle, diÄŸer petrol ürünleri kullananlar gibi oldukça yüksek bir bedel ödüyorlar. Åžu anda mazot ve gübre desteÄŸi olarak dekara 11 TL veriliyor. Bu konudaki politika deÄŸiÅŸiyor. Tarımda kullanılan mazotun yarısı devlet tarafından ödenecek. Bu CHP’nin mazottan vergilerin kaldırılması önerisi ile hemen hemen aynı kapıya çıkıyor. Bu karar popülist bir yaklaşımı sergiliyor. CHP’nin ki de öyle idi. Bana kızacak olan çiftçiler lütfen yazının sonuna kadar okusunlar. Çiftçilerin bu karara sevineceÄŸi açık. Ancak mazot masrafının hafiflemesi her ÅŸeyi çözmüyor. Çiftçiler asıl ürünlerini pazarlarken kaybediyorlar. ÖrneÄŸin Karaman’da çiftçiler elmayı 40 kuruÅŸtan sattı. Åžimdi aracıların eline geçince toptan fiyatı arttı. Kentlerde ise aynı elma pazarlarda 1.5 TL’dan satılıyor. Manav ve süper marketlerde fiyat 2 TL’dan 4 TL’ya kadar deÄŸiÅŸiyor. Yani bire ona kadar çıkan bir katlanma var. Birçok üründe durum böyle. EÄŸer çiftçiler için iyi bir ÅŸey yapılacaksa öncelikle ellerine daha iyi bir fiyat geçmesi için devletin politikalar geliÅŸtirmesi gerekiyor. DiÄŸer yandan baÅŸta mazot olmak üzere bütün tarım girdilerinin (yem, tarım ilaçları, kimyasal gübreler vb.) fiyatları roket gibi artıyor. Burada çözüm agro-ekolojik bir tarım sistemine geçerek bu girdilerin kullanılmamasını saÄŸlamak. En olmaz gibi görülen sanayi yemi yerine meraları geliÅŸtirerek hayvanların büyük ölçüde otla beslenmelerini saÄŸlamak birkaç yılda olmasa da mümkün. Tarım ilaçları yerine agro-ekolojik teknikler, bu arada ev yapımı ilaçlar, kimyasal gübreler yerine hayvan gübresi, yeÅŸil gübre, kompost, baklagillerin kullanımı, kırmızı solucan gübresi kullanmak mümkün.
Mazot konusuna geri dönelim. Mazot küresel iklim deÄŸiÅŸikliÄŸini arttıran bir fosil yakıt. Uzun dönemde tarımda da çok az kullanılması, hatta hiç kullanılmaması gerekiyor. Mazot masraflarının devlet desteÄŸi ile yarıya indirilmesi mazotun bilinçsiz kullanılmasına yol açacaktır. Tarım Bakanlığı da bazı araÅŸtırmalar yapıyor. ÖrneÄŸin tohumları anıza ekecek makinelerin geliÅŸtirilmesi, meyve aÄŸaçlarının altının hiç sürülmeden üretim yapılması gibi tekniklerin kullanılması yayılıyor. Bu tekniklere azaltılmış toprak iÅŸleme deniliyor. Hatta sıfır toprak iÅŸleme de var. Masanobu Fukuoka adlı Japon tarımcının “Ekin Sapı devrimi” adlı Türkçeye de çevrilen eserinde hiç toprak iÅŸlemeden yapılan tarım anlatılıyor. Åžimdi bu geliÅŸmeler duracak.
Tabii en kolay şey popülizmdir. Mazot konusunun idaresi de kolay olmayacak. Boş bırakılan veya nadasa bırakılan arazileri; ekiliyor, traktör kullanılıyor gibi gösterecekler çıkacaktır. Bu konuda en iyisi bütün petrol ürünlerindeki çok yüksek olan vergilerin genel olarak bir miktar indirilmesi olabilir.
Çiftçilerin eline daha iyi fiyatlar geçmesi için politikalar geliştirilmeye çalışılsaydı, durumları çok daha iyi olurdu. Örneğin kooperatiflere destek yapılabilir. Diğer yandan Dünya Ticaret Örgütü, Dünya Bankası, IMF gibi kuruluşların bizi zorladığı Uluslararası Tarım Anlaşması nedeniyle gerektiğinde tarım ürünleri ithalatında gümrük vergilerini arttıramıyoruz. Bunlar da çiftçinin eline geçen fiyatı düşürüyor. Kooperatiflere devlet desteği verilmesi ve gümrük vergilerinin arttırılması neoliberal dogma açısından çok büyük bir günah olarak kabul edilmektedir. Bunlar üzerinde tartışma bile yapmak tabu kabul ediliyor.
Çiftçilere soralım elmayı 40 kuruÅŸ yerine 1 TL.’dan, 2 TL’dan, hatta gıda gruplarına yapılan satışlarda olduÄŸu gibi 3,5 TL’dan satmak mı iyidir. Yoksa bunların yerine mazotun yarısını ödemek mi? BuÄŸdayı 90 kuruÅŸ yerine 1,5, hatta 2 TL’dan satmak mı iyidir? Mazotun yarısını ödemek mi?
Aracılar en ufak bir leke olan elmayı almıyorlar, elmaların önemli bir kısmı yere dökülüyor. Büyük ölçüde bu nedenlerle elma üreticileri her hafta ilaç yapıyorlar. Paralar tarım ilacına ve traktör için mazota gidiyor. Bu hegemonyayı kırmak gerekmiyor mu? Çiftçi ve tüketici hep kaybediyor. Kazananlar bir avuç aracı. Popülizm yerine ne zaman gerçek çözümler üzerine odaklanacağız?
Tayfun ÖZKAYA
"Tayfun ÖZKAYA" bütün yazıları için tıklayın...