TEMUCO
Şili'nin mili çiçeği "Copihue". (Bu fotoğraf bana ait değil)
Temuco hakkında bir şeyler yazıyorum ama sadece geldiğimi unutmamak için.. Ya da bir daha Şili'ye yolum düşerse buraya tekrar gelmemek için.. O kadar da kötü değil! Belki zaman zaman ben beklentimi yüksek tutuyorum. Bu nedenle ufak hayal kırıklıkları yaşıyorum.
Şehri kötü tanımladıktan sonra güzel bir şeylerinde olduğunu göstermek için duvar resimlerini paylaşmak isterim. Çok hoşuma gitti. Hani küçüğü olsa alacağım cinsten.. Bu duvarları tuval gibi kullanıp muhteşem renklerle desen çizenler gerçek sanatçılar olmalı. Duvar resimleri ile Şili'nin pek çok şehrinde karşılaştım. Bir tespitim de genellikle fakir ve cazibesi olmayan şehirlerde böylesi duvar resimlerinin yer alması. Bu bir tesadüf müdür?
Bu büyük duvar resimleri Şili'nin bir karakteristiği olmalı!
Bir sürü sakin yeri dolaştıktan sonra burası çok gürültülü geldi. Siz de bana "niye geldiğimi sorabilirsiniz?" Pucon'a bir saat mesafede bir yer Temuco. Gelme nedenime gelince Mapuche'leri görmek.. Elbette fotoğrafa bakar gibi onları görmek değildi amacım. Yaşam biçimleri ile onları tanımak istedim. Sonuç olarak onların yerleşim yerlerine gittim. Adı da çok hoş Chol Chol (ÇOL ÇOL). Neyse heyecanla gittim. Tamamiyle hayal kırıklığı.. Gittiğim yer son derece fakir bir mahalleydi. Mapuche yaşam biçimi anımsatacak hiçbir şey görmedim. Tozlu sokaklar, kırık dökük evler..
Tam okul çıkışında oradaydım. Sadece ergenler diğer yaşıtlarından farklı değildi. Hem giyim biçimleri hem de davranış biçimleri ile.. Baskın olan kimdir ki bu çocukları tek tip yaratmayı başarıyor. Mapuche'lere gelince... Chol Chol'da kırık dökük anladığım kadarıyla "nerede Mapuche'ler" dediğimde "todo Mapuche" cevabını verdiler. Yani oranın tamamiyle Mapuche olduğunu söylediler. Gözüken sadece fakirlikti!
Şehre döndüğümde belediyenin büyük marketine gittim. Yani Mapuche'lerin el işlerinin satıldığı büyük bir kapalı pazar. Bir sürü ahşaptan yapılmış aksesuar Amasra işi.. Benim en ilgimi çeken lama yünleriydi. Hemen bir düzeltme! :)) Maalesef onlar lama yünü değilmiş. Orada yazılan "Lana" yani yün demekmiş. Bu da komik bir anekdot olsun. Bunun yanısıra Mapuche'lere ait boynuzdan yapılmış düdükler, pan flütler ve vurmalı sazlar vardı ilgiye değer..
Temuco, bir sanayi şehri. Bir üniversitesi var. Buna bağlı olarak genç nüfusu çok olan bir kent. Burayla ilgili birkaç şey söylemek gerekirse kalabalık ve gürültü ilk aklıma gelenler. Ben Mapuche diye geldim ama... Mapuche ilk aklıma gelenlerden olmayacak.. Varsa da bir iki küçük yerleşim yeri! Oralarda kendilerine biçilmiş hayatı sürdürüyorlar. Yaz mevsiminde kendi özel giysilerini giyerek ufak gösteriler düzenliyorlarmış. Ben o kadarına da tanık olamadım.
Temuco'da bugün yaptığım şehir turunda gittiğim en ilgi çekici yer "Feria Libre" idi. Feria pazar anlamında. Büyük bir pazar her türlü yiyecek - içecek var. Sebze - meyve, et ve her türlü deniz yaratığı. Burası kitaplarda "ziyaret edilmeli" olarak belirtilen yerlerden. Başka bir not fiyatlarla ilgili. Aslında fiyatlar Türkiye'ye çok yakın. Belki biraz daha ucuz olabilir kimi kalemlerde.. Et, balık ve peynir kesinlikle Türkiye'den daha ucuz. Ayrıca peynirlerini de çok sevdiğimi söylemeliyim.
Tadına bakılması gereken bir de çorbaları var, "Caldillo" çorbası. Ben de eksik kalmadım. Bilumum midye içinden hazırlanmış bir çorba.. Adeta sulu midye yemeği. Ama midyelerin hiçbiri birbirine benzemiyordu. Herkes iştahla yiyordu. Kendimi zorlayarak ancak birkaç kaşık yiyebildim.
Gittiğim yerlerde kokular, gördüklerim çocukluğumdan bir şeyleri çağrıştırıyor. Bugün midye çorbasını içerken yirmili yaşlarımda yaşadığım bir anım geldi aklıma. Annem kendi çıkardığı midyelerden özenli bir midye sote hazırlamıştı (et sote oluyor da neden midye sote olmasın!). Yememek için nasıl direndiğimi bugün gibi hatırlarım.
Suyun içinde yüzen midye içlerinden oluşan çorbayı içmek kolay olmasa da içtim. En azından bir kısmını.. Çünkü bu çorbayı servis yapan kişi çok keyifle servis yaptı. Çarem yoktu içmekten başka.. Çorbanın içindeki midyeler daha öne Chiloe adasında gördüğüm ipe dizilmiş kurutulmuş midye içleriydi.
Bu çiçek de burada çok rastladıklarımdan.. yağmurun altında çok güzel gözüktüler bana.. Böylece burada da yerini almış oldu. Gelecek yazım Santiago'dan olacak.
Temuco'dan kalan güzel şey kaldığım hostel olacak.
Tribu Piren, Prat 69, 8000 Şili Pesos
Mayıs 2009
