Zuhal ÖZÜGÜL
AMELİA / Göklerin avaresi
AMELİA / Göklerin avaresi
ABD/ Kanada /2009
Hillary Swank : Amelia Earhart
Richard Gere : Georg Putnam
Ewan MCGregor : Gene Vidal
Yönetmen : Mira Nair
Senaryo : Ronald Bass-Anna Hamilton Phelan
“Ä°nsanlar, baÅŸlarına gelenler için hep içinde bulundukları durumu suçlarlar. Ben durumlara inanmam. Bu dünyada baÅŸarılı olan insanlar istedikleri durumları arayan ve bulamadıkları zaman onları yaratanlardır.”
Belki de, evlilik tarihinde, müstakbel eÅŸiyle yazılı anlaÅŸma yapan ilk kadın Amelia Earhart’tır. AnlaÅŸmanın içeriÄŸi şöyledir: 1- uçmamı engellemeyeceksin 2- özgürlüğümü kısıtlamayacaksın.
Zaten 6 kez evlenme teklif etmiş olan Georg Putnam (biraz tereddüt etse de) imzalar bu anlaşmayı.
Amelia ilk kadın pilot olmayı da başarmıştır.
1928 yılında AtlantiÄŸi uçarak geçen ilk kadın olur. Kendisi bunu : “Maalesef yolcu olarak”
diye ifade eder.
Uçak yol alırken o gökyüzünü hayranlıkla izler. Ancak daha ilk dakikada tek başına uçmayı kafasına koyar.
Onu filmde canlandıran Hillary Swank da yaÅŸamı mücadele ile geçmiÅŸ, deyim yerindeyse her ÅŸeyi söke söke almış bir kadın. 1974 yılında Washington’da doÄŸan Hillary, çok küçük yaÅŸta oyuncu olmak istediÄŸini anlamış ve zor bir yol izlemiÅŸ. Sinema endüstrisi kapılarını hiç de kolay açmıyor.
1897 yılında Kansas’da doÄŸan Amelia da, daha küçük bir kız çocuÄŸuyken cinsiyet ayırımının farkına varır. O da “durumunu yaratmak” için zor bir yolu seçer. Mücadele!
UçuÅŸ ücreti 1000 doları ödeyebilmek için 28 farklı iÅŸlerde çalışır. Ancak, yayıncı Georg Putnam’ı (müstakbel eÅŸi) tanıdıktan sonra onun maddi manevi desteÄŸi ile kendini uçuÅŸlara verir. Ä°lk uçuÅŸtan sonra (AtlantiÄŸi yolcu olarak) ülkede kahraman gibi karşılanır. Kutlamalar, konferanslar, röportajlar sürer. Her etkinlikte kadın sorununu öne çıkarır. Kadınların, teknikte erkeklerden farklı olmadığını vurgular. Onların teknik yüksek okullarına girebilmelerine yol açar.
Onu canlandıran Hillary Swank’da sosyal programlara maddi manevi destek olan bir kadın. Hayvanları seviyor. 3 Milyondan çok sokak hayvanına barınma olanağı bulan bir programı destekliyor. Birkaç filminde izlediÄŸimiz gibi onun güçlü kadınları (mücadeleci) öne çıkaran filmleri seçmesi Amelia’nın da söylediÄŸi gibi “kadınların erkeklerden birçok konuda farklı olmadıklarını” göstermek olmalı. Boys Don’t Cry filmindeki rolü Teena Brandan için saçlarını kazıtmış ve bir ay erkek gibi yaÅŸamış. Million Dollar Baby’deki rolü ise boksör olmayı aklına koymuÅŸ bir genç kız. Her iki film için Oskar alır.
Amelia, AtlantiÄŸi pilot olarak geçme düşüncesini, 1928 yılında Charles Lindberg’den 5 yıl sonra, gerçekleÅŸtirir. Kadınlar onun cesaretini, baÅŸarılarını gördükten sonra pilotluÄŸa özenirler. Kadın pilotlar için Amelia’nın öncülüğünde bir yarışma düzenlenir. Amelia artık tüm kadınların idolü olmuÅŸtur.
Bu arada kendisi yeni bir denemeyi gerçekleÅŸtirebilmek için çalışmalara baÅŸlar. 1935 yılında yine Pilot olarak Honolulu (Hawai) ve Oklan (Kaliforniya) arasında uçar. Bu yol, Amerika’dan Avrupa’ya uçuÅŸtan daha uzundur aslında. Amelia’nın tek düşüncesi artık dünya turuna hazırlanmaktır.
Bu arada, Gene Vidal isimli bir uçuÅŸ öğretmeni ile kısa bir aÅŸk yaÅŸar. Bunun olmaması gerektiÄŸini anlar ve onu sabırla bekleyen Georg’a döner. Yayıncı olan G.Putnam evlilik anlaÅŸmasından mı yoksa Amelia’yı desteklediÄŸi için mi “dünya turunun” gerçekleÅŸmesi için para bulmak üzere kolları sıvar.
1937 yılında, Amelia, nihayet heyecanla beklediÄŸi rüyasını gerçekleÅŸtirmek için tüm hazırlıklarını tamamlar. Bir yön bulma uzmanı ile dünya turuna çıkmak için gökyüzüne yükselirler. UçuÅŸ sırasında, bir iki olumsuzluÄŸa raÄŸmen tura devam ederler. Pasifik Okyanusunu geçerken telsizinin çalışmadığını fark eder pilot Amelia. Onların inecekleri askeri istasyon telsiscisinin en son duyduÄŸu, “galiba sizin üzerinizde uçuyoruz. Sizi duyamıyorum. Benzinimiz azalıyor.” Maalesef bu sözler Amelia’nın son sözleridir. Günlerce süren aramalara raÄŸmen onlardan hiçbir ÅŸey bulunmaz.
Ancak, bugün bile bu efsane tekrar tekrar gündeme getiriliyor. Bir uçak parçası bulunsa Electra’dan mı diye tartışılıyor. Bir ayakkabı bulunsa Amelia’nın mı diye gazeteler manÅŸet atıyorlar.
Hillary Swank çok makyaj yapmadan Amelia’ya benzemiÅŸ. Onun yüzündeki gülümsemeyi, sevecen tavırlarını ve “dobra dobra” konuÅŸmasını baÅŸarıyla canlandırmış.
Bu film kısa sürede sinemalardan kaldırılmış. Bunu okuduğum zaman pek hayret etmedim. Şöyle düşündüm : Cesur, güçlü ve özgür bir kadını, Türk kadın ve erkekleri neden tanısın (?)
Zuhal ÖZÜGÜL
"Zuhal ÖZÜGÜL" bütün yazıları için tıklayın...
AMELİA / Göklerin avaresi
ABD/ Kanada /2009
Hillary Swank : Amelia Earhart
Richard Gere : Georg Putnam
Ewan MCGregor : Gene Vidal
Yönetmen : Mira Nair
Senaryo : Ronald Bass-Anna Hamilton Phelan
“Ä°nsanlar, baÅŸlarına gelenler için hep içinde bulundukları durumu suçlarlar. Ben durumlara inanmam. Bu dünyada baÅŸarılı olan insanlar istedikleri durumları arayan ve bulamadıkları zaman onları yaratanlardır.”
Bernard Shaw
Belki de, evlilik tarihinde, müstakbel eÅŸiyle yazılı anlaÅŸma yapan ilk kadın Amelia Earhart’tır. AnlaÅŸmanın içeriÄŸi şöyledir: 1- uçmamı engellemeyeceksin 2- özgürlüğümü kısıtlamayacaksın.
Zaten 6 kez evlenme teklif etmiş olan Georg Putnam (biraz tereddüt etse de) imzalar bu anlaşmayı.
Amelia ilk kadın pilot olmayı da başarmıştır.
1928 yılında AtlantiÄŸi uçarak geçen ilk kadın olur. Kendisi bunu : “Maalesef yolcu olarak”
diye ifade eder.
Uçak yol alırken o gökyüzünü hayranlıkla izler. Ancak daha ilk dakikada tek başına uçmayı kafasına koyar.
Onu filmde canlandıran Hillary Swank da yaÅŸamı mücadele ile geçmiÅŸ, deyim yerindeyse her ÅŸeyi söke söke almış bir kadın. 1974 yılında Washington’da doÄŸan Hillary, çok küçük yaÅŸta oyuncu olmak istediÄŸini anlamış ve zor bir yol izlemiÅŸ. Sinema endüstrisi kapılarını hiç de kolay açmıyor.
1897 yılında Kansas’da doÄŸan Amelia da, daha küçük bir kız çocuÄŸuyken cinsiyet ayırımının farkına varır. O da “durumunu yaratmak” için zor bir yolu seçer. Mücadele!
UçuÅŸ ücreti 1000 doları ödeyebilmek için 28 farklı iÅŸlerde çalışır. Ancak, yayıncı Georg Putnam’ı (müstakbel eÅŸi) tanıdıktan sonra onun maddi manevi desteÄŸi ile kendini uçuÅŸlara verir. Ä°lk uçuÅŸtan sonra (AtlantiÄŸi yolcu olarak) ülkede kahraman gibi karşılanır. Kutlamalar, konferanslar, röportajlar sürer. Her etkinlikte kadın sorununu öne çıkarır. Kadınların, teknikte erkeklerden farklı olmadığını vurgular. Onların teknik yüksek okullarına girebilmelerine yol açar.
Onu canlandıran Hillary Swank’da sosyal programlara maddi manevi destek olan bir kadın. Hayvanları seviyor. 3 Milyondan çok sokak hayvanına barınma olanağı bulan bir programı destekliyor. Birkaç filminde izlediÄŸimiz gibi onun güçlü kadınları (mücadeleci) öne çıkaran filmleri seçmesi Amelia’nın da söylediÄŸi gibi “kadınların erkeklerden birçok konuda farklı olmadıklarını” göstermek olmalı. Boys Don’t Cry filmindeki rolü Teena Brandan için saçlarını kazıtmış ve bir ay erkek gibi yaÅŸamış. Million Dollar Baby’deki rolü ise boksör olmayı aklına koymuÅŸ bir genç kız. Her iki film için Oskar alır.
Amelia, AtlantiÄŸi pilot olarak geçme düşüncesini, 1928 yılında Charles Lindberg’den 5 yıl sonra, gerçekleÅŸtirir. Kadınlar onun cesaretini, baÅŸarılarını gördükten sonra pilotluÄŸa özenirler. Kadın pilotlar için Amelia’nın öncülüğünde bir yarışma düzenlenir. Amelia artık tüm kadınların idolü olmuÅŸtur.
Bu arada kendisi yeni bir denemeyi gerçekleÅŸtirebilmek için çalışmalara baÅŸlar. 1935 yılında yine Pilot olarak Honolulu (Hawai) ve Oklan (Kaliforniya) arasında uçar. Bu yol, Amerika’dan Avrupa’ya uçuÅŸtan daha uzundur aslında. Amelia’nın tek düşüncesi artık dünya turuna hazırlanmaktır.
Bu arada, Gene Vidal isimli bir uçuÅŸ öğretmeni ile kısa bir aÅŸk yaÅŸar. Bunun olmaması gerektiÄŸini anlar ve onu sabırla bekleyen Georg’a döner. Yayıncı olan G.Putnam evlilik anlaÅŸmasından mı yoksa Amelia’yı desteklediÄŸi için mi “dünya turunun” gerçekleÅŸmesi için para bulmak üzere kolları sıvar.
1937 yılında, Amelia, nihayet heyecanla beklediÄŸi rüyasını gerçekleÅŸtirmek için tüm hazırlıklarını tamamlar. Bir yön bulma uzmanı ile dünya turuna çıkmak için gökyüzüne yükselirler. UçuÅŸ sırasında, bir iki olumsuzluÄŸa raÄŸmen tura devam ederler. Pasifik Okyanusunu geçerken telsizinin çalışmadığını fark eder pilot Amelia. Onların inecekleri askeri istasyon telsiscisinin en son duyduÄŸu, “galiba sizin üzerinizde uçuyoruz. Sizi duyamıyorum. Benzinimiz azalıyor.” Maalesef bu sözler Amelia’nın son sözleridir. Günlerce süren aramalara raÄŸmen onlardan hiçbir ÅŸey bulunmaz.
Ancak, bugün bile bu efsane tekrar tekrar gündeme getiriliyor. Bir uçak parçası bulunsa Electra’dan mı diye tartışılıyor. Bir ayakkabı bulunsa Amelia’nın mı diye gazeteler manÅŸet atıyorlar.
Hillary Swank çok makyaj yapmadan Amelia’ya benzemiÅŸ. Onun yüzündeki gülümsemeyi, sevecen tavırlarını ve “dobra dobra” konuÅŸmasını baÅŸarıyla canlandırmış.
Bu film kısa sürede sinemalardan kaldırılmış. Bunu okuduğum zaman pek hayret etmedim. Şöyle düşündüm : Cesur, güçlü ve özgür bir kadını, Türk kadın ve erkekleri neden tanısın (?)
Zuhal ÖZÜGÜL
"Zuhal ÖZÜGÜL" bütün yazıları için tıklayın...