Cevat YILDIRIM
Ä°LKÇAÄžDAN GÃœNÃœMÃœZE FOÇA’DA YAÅžAYAN KİŞİ SAYILARI
Bir yöredeki toplumsal deÄŸiÅŸimler o yerin nüfusuna bakarak deÄŸerlendirilir. Azalma, çoÄŸalma nedenleri araÅŸtırılır. Tanzimat’tan sonra arÅŸivlerde incelediÄŸim bir maliye defterine göre o yerleÅŸim biriminde vergi verenler, affa uÄŸrayanlar, yalnız yaÅŸayıp vergi verenler defterlere hane sırasına göre isim belirtilerek iÅŸlenmiÅŸ. MesleÄŸi, yaptığı ekonomik uÄŸraşı belirtilmiÅŸ, evdeki eÅŸek sıpasına dek yazılınca tutulan yola, verilen emeÄŸe saygı duydum. Cumhuriyet Ä°daresinde de ülkemizin beÅŸ yılda bir nüfusu sayıldı. Evde insanları bekleterek en son 2000 yılında genel nüfus sayımı yapıldı. Ä°ki yıl önce de adrese dayalı nüfus tespiti yapılacak dense de görevliler evlerin çoÄŸuna uÄŸramadı. Yine de duyarlı vatandaÅŸlar ilgili daireye baÅŸvurarak kimlik bilgilerini yazdırma yolunu seçti. Fakat bir kısım kiÅŸiler hangi sebeple bilinmese de yazımdan uzak durmuÅŸ olabilir.
Devlet İstatistik Enstitüsü elde edilen verileri değerlendirir. İlgili katlara sonuçları sunar. Yapılan değerlendirmelere göre kısa ve uzun vadeli planlamalar yapılır. Sadece başkentte değil bir ilçe sınırı içinde yaşayan insanların, temiz havaya, suya, okula, sağlık birimlerine, kanalizasyona, parka, ormana, pazara, sağlıklı konuta vb. gereksinmesi vardır. İster atanmış, ister seçilmiş olsun yerel yöneticilerin kent ve kasabayı geleceğe götürebilmeleri için bu bilgileri el altında bulundurması gerekir.
Ä°lçemizde günümüz insan sayısına göre gelecek planlanıyor olmalı. Ancak ben geçmiÅŸte Foça’da yaÅŸayan ahalinin sayısına bulabildiÄŸimce deÄŸinmek istiyorum. Belki meraklısına, ya da bugünün ilgililerine minik bir bilgi kırıntısı olur.
Ä°lkçaÄŸdan günümüze Foça’dan bazı sayılar:
Foça’da surların ve Athena Tapınağı’nın inÅŸa edildiÄŸi sırada ne kadar insan yaÅŸadığı kaynaklarda belli deÄŸildir. Foçalılar, Pers iÅŸgalinde yurtlarını bırakarak, Akdeniz’e yelken açıp, yeni kentler kurmaları neticesinde ana kentte kalanların sayılarının azaldığını, Ä°.Ö.494’deki Lade Savaşı’na az gemi ile katılmaları nedeniyle tarihçilerce de doÄŸru kabul edilir. Ancak iyi denizci olmaları, Anadolu içlerinden gelen Kral Yolu’nun Foça limanında son bulmasıyla bu kıyı kenti daima önemsenirdi. Ä°ran, Anadolu ürünleri Foça limanı sayesinde Akdeniz’e Mısır’a Adriyatik civarındaki sahil kentlerine ulaÅŸtırılır, oradaki ürünler Ege’ye getirilirdi. Ticaret dolayısıyla burada belli miktarda insan sayısı daima var oldu. Günümüzde tiyatro kalıntılarından tapınaÄŸa, dış kaleden, çifte kayalara uzanan kalıntılara bakarak kentin oranını tasımlamak olasıdır. Ä°.Ö. 190 yılında Romalı bir gezgin kentin, körfezin başında dikdörtgen biçiminde ve yaklaşık 2500 adımlık surla çevrili olduÄŸunu söyler.
Bizans dönemine ait yine bir sayı verme olası değil. O yıllarda Foça, önemli bir piskoposluk merkeziydi. Kenti birçok hacı ziyaret ederdi.
Osmanlı Dönemi:
Osmanlı Devleti zamanında ilk bilgiler Kanuni Sultan Süleyman devrine aittir. Prof. Dr. Zeki Arıkan’ın 1531 yılına ait vergi defterlerinden yaptığı hesaba göre Foça merkez nüfusu 1810, Yenifoça merkez ise 425 kiÅŸiydi.
Evliya Çelebi 1671 yılı yaz aylarında Foça’ya geldi. Esprili anlatımında kalenin tamirinde de çalıştığını yazıyor. Onun verdiÄŸi rakamlarla Foça merkezinde 1000 kiÅŸi civarında insan yaÅŸardı.
Tanzimat fermanın okunmasından yedi yıl sonraki hane sayılarına ve gezginlerin söylemlerine göre; Foça ilçe merkezinde tahmini 1885 kişi yaşadığı sanılıyor. 1856 yılından sonra adalardan gelen çok miktarda Osmanlı - Rum vatandaşı Batı Anadolu kıyılarına yerleşti. Elbet Foça da bu göçlerden nasibini aldı.
1884 yılı Aydın il yıllığına (salname) göre; Foça’da 3462 Ä°slâm, 7826 Rum, 212 Musevi olmak üzere toplam 11730 kiÅŸi oturmaktaydı.
Daha sonraki insan sayısını yıllara göre sıralayalım:
1914 Yılı Tüm Foça nüfusu, 23180 kişiydi.
Cumhuriyet Dönemi Nüfus Sayım Sonuçları:
Köylerle ilgili nüfus:
Foça Merkez:
Foça İlçesinin adrese dayalı 2009 yılı genel nüfus toplamı: 30779 dur.
Foça nüfusu üzerinde düşünceler:
OSMANLI DÖNEMİ.
İslâmlar: Ondokuzuncu yüzyıl sonlarından Balkan savaşına kadar populationda genelde azalma, veya küçük artışlar görülür. 1913 yılında Balkanlardan gelen göçmenler nedeniyle 1917 yılı nüfusunda büyük bir artış olduğu belirlendi.
A) Rumlar: Osmanlı döneminde Türk ve Rumlar birlikte kardeşçe bir hayat sürerdi. Tanzimat sonrası Adalardan ve Ege Denizi’nin batı kısmından Kıyı Ege’ye doÄŸru büyük göçler yaÅŸandı. Amaç, tuz iÅŸeme imalathanelerinde ve baÄŸlarda iÅŸ bulmaktı. Yunanistan’ın büyük ideal politikası da bu durumu körükledi. 1895 yılından sonra sayıları devamlı arttı. 1915 yılı içersinde geriye doÄŸru göç yaÅŸandı. 1918- 1920 yılları arasında tekrar Rumların büyük çoÄŸunluÄŸu Ege’ye döndü. Türk KurtuluÅŸ Savaşı zaferle sona erince, 1922- 1925 yılları arasında “Büyük Ayrılık” yaÅŸandı. Foça’da Rum nüfus tamamen bitti
(B) Ermeniler: Sayıları çok değildi. Yirminci yüzyıl başında hiç kalmadılar.
(C) Museviler: İkinci Meşrutiyete kadar sayıları 100 civarındaydı. Mondros Mütarekesine kadar sayıları azaldı. Cumhuriyetin ilk nüfus sayımında burada yerleşik Musevi kalmadığı tespit edildi.
(D) Bulgarlar: Ondokuzuncu yüzyıl sonlarına dek inÅŸaat iÅŸlerinde çalışan Bulgar nüfus az sayıda olsa da Foça’da yerleÅŸmiÅŸti. Yirminci yüzyılda buraları terk ederek Meriç Nehri’nin kuzeyine doÄŸru göç ettiler.
CUMHURİYET DÖNEMİ.
Merkez:
a. Ä°lk nüfus sayısının tespiti, Kavala ile Limni, Midilli adalarından göç edenlerle az sayıda yerli kiÅŸilerin oluÅŸturduÄŸu halkın sayımı ile yapıldı. 3827 kiÅŸilik merkez nüfusun sayısı içinde, çok az miktarda Yunanistan’ın diÄŸer kent ve köylerinden gelen kiÅŸiler de bu sayıya dahil edilmiÅŸti. Ä°lçedeki göçmenlerin bir kısmı daha ileriki yıllar Ä°zmir il merkezine göçtü. Çünkü 1932 yılında tuzlalar kapatıldı. 1935 yılında 1000 kiÅŸiden fazla bir azalma görüldü.
b. İkinci Dünya Savaşı bittiğinde nüfusta bir düşüş oldu. Büyük kentin işi, okulu kısaca çekim gücü insanları il merkezine davet etti.
c. I960 yılı ortasında turizmde bir kıpırdanma oldu. Fransız Tatil Köyü inşaatı ve turizm nedeniyle, insanlar burada iş bulabildi. Nüfusta az sayıda olsa da bir yoğunluk oldu.
d. 1983 yılından itibaren kurulan yapı kooperatiflerinin çabaları ile ülkenin değişik yerlerinden gelen insanlar ilk veya ikinci evlerine sahip olarak ilçeye yerleşti. Nüfusta sıçrama görüldü.
Köyler:
a. Yenifoça, Kozbeyli gibi önceleri kırsal sayılan yörelerde inşa edilen yazlık evler yaşayan kişi sayısını artırdı. Bağarası-Yenifoça yerleşim birimlerinde Silâhlı Kuvvetler personelinin bulunması nüfusta yükselme çizgisini yukarılara taşıdı.
b. Bağarası, Gerenköy ve Yenifoça nüfusları 2009 yılında merkez nüfusu içinde gösterildi.
c. Söğütçük Köyü, ÅŸu andaki açık cezaevi topraklarında kurulmuÅŸtu. 1877 yılı (93 Muhacirleri) göçmenleri ve 1913 yılı Balkanlardan gelen muhacirler bu köye yerleÅŸtirildi. Sıtma hastalığının artması sebebiyle köy, MeÅŸrutiyet döneminde dağıldı. Åžimdi, temel kalıntılarının dışında yerinde yeller esiyor. Åžeyhkebir Köyü bir Osmanlı köyü idi. Bugün Issız köy denilen yerde bulunuyordu. Çakmaklı ise, 1982 yılında AliaÄŸa’ya baÄŸlandı.
d. Kocamehmetler köyü son yıllarda BaÄŸarası beldesi içersinde sayıldı. Kozbeyli, Ilıpınar (Ulupınar) köyleri 1535 yıllarındaki vergi defterlerinde adı geçen eski köylerdir. YenibaÄŸarası 1937-1938 yıllarından sonra Bulgaristan’dan gelen göçmenlerce kuruldu.
e. Yeniköy, 1863-1865 yıllarından sonra Yörüklerin yerleşik hayata geçmesiyle ortaya çıktı.
Açıklama:
1. Osmanlı Dönemine ait Bilgiler, Ä°zmir Kent ArÅŸivi’nde bulunan Aydın Salnamesi ile Foça Ãœzerine Yazılar eserinde yayınlanan Dr. Erkan Serçe’nin “Aydın Vilayeti Salname ve Ä°statistiklerinde Foçateyn Kazası” isimli makalesinden de faydalanıldı.
2. Prof. Dr. Zeki Arıkan’ın yukarıda ismi geçen eserde yayınlanan “16. Yüzyılda Foça” isimli makalesinden de yararlanıldı.
3. 1937 yılında yayımlanan Ä°zmir Ticaret ve Tecim Kılavuzu, DÄ°E’nin 2000 yılı nüfus sayımı istatistikleri kitapçığı, 1966-1967 yılı Foçalı bir öğretmenin üniversite mezuniyet tezi, 2009 yılı Adrese dayalı nüfus yazımı konusunda ilgili daireden alınan kısa ve öz notlar da bu yazı içinde deÄŸerlendirildi.
Cevat YILDIRIM
"Cevat YILDIRIM" bütün yazıları için tıklayın...
Bir yöredeki toplumsal deÄŸiÅŸimler o yerin nüfusuna bakarak deÄŸerlendirilir. Azalma, çoÄŸalma nedenleri araÅŸtırılır. Tanzimat’tan sonra arÅŸivlerde incelediÄŸim bir maliye defterine göre o yerleÅŸim biriminde vergi verenler, affa uÄŸrayanlar, yalnız yaÅŸayıp vergi verenler defterlere hane sırasına göre isim belirtilerek iÅŸlenmiÅŸ. MesleÄŸi, yaptığı ekonomik uÄŸraşı belirtilmiÅŸ, evdeki eÅŸek sıpasına dek yazılınca tutulan yola, verilen emeÄŸe saygı duydum. Cumhuriyet Ä°daresinde de ülkemizin beÅŸ yılda bir nüfusu sayıldı. Evde insanları bekleterek en son 2000 yılında genel nüfus sayımı yapıldı. Ä°ki yıl önce de adrese dayalı nüfus tespiti yapılacak dense de görevliler evlerin çoÄŸuna uÄŸramadı. Yine de duyarlı vatandaÅŸlar ilgili daireye baÅŸvurarak kimlik bilgilerini yazdırma yolunu seçti. Fakat bir kısım kiÅŸiler hangi sebeple bilinmese de yazımdan uzak durmuÅŸ olabilir.
Devlet İstatistik Enstitüsü elde edilen verileri değerlendirir. İlgili katlara sonuçları sunar. Yapılan değerlendirmelere göre kısa ve uzun vadeli planlamalar yapılır. Sadece başkentte değil bir ilçe sınırı içinde yaşayan insanların, temiz havaya, suya, okula, sağlık birimlerine, kanalizasyona, parka, ormana, pazara, sağlıklı konuta vb. gereksinmesi vardır. İster atanmış, ister seçilmiş olsun yerel yöneticilerin kent ve kasabayı geleceğe götürebilmeleri için bu bilgileri el altında bulundurması gerekir.
Ä°lçemizde günümüz insan sayısına göre gelecek planlanıyor olmalı. Ancak ben geçmiÅŸte Foça’da yaÅŸayan ahalinin sayısına bulabildiÄŸimce deÄŸinmek istiyorum. Belki meraklısına, ya da bugünün ilgililerine minik bir bilgi kırıntısı olur.
Ä°lkçaÄŸdan günümüze Foça’dan bazı sayılar:
Foça’da surların ve Athena Tapınağı’nın inÅŸa edildiÄŸi sırada ne kadar insan yaÅŸadığı kaynaklarda belli deÄŸildir. Foçalılar, Pers iÅŸgalinde yurtlarını bırakarak, Akdeniz’e yelken açıp, yeni kentler kurmaları neticesinde ana kentte kalanların sayılarının azaldığını, Ä°.Ö.494’deki Lade Savaşı’na az gemi ile katılmaları nedeniyle tarihçilerce de doÄŸru kabul edilir. Ancak iyi denizci olmaları, Anadolu içlerinden gelen Kral Yolu’nun Foça limanında son bulmasıyla bu kıyı kenti daima önemsenirdi. Ä°ran, Anadolu ürünleri Foça limanı sayesinde Akdeniz’e Mısır’a Adriyatik civarındaki sahil kentlerine ulaÅŸtırılır, oradaki ürünler Ege’ye getirilirdi. Ticaret dolayısıyla burada belli miktarda insan sayısı daima var oldu. Günümüzde tiyatro kalıntılarından tapınaÄŸa, dış kaleden, çifte kayalara uzanan kalıntılara bakarak kentin oranını tasımlamak olasıdır. Ä°.Ö. 190 yılında Romalı bir gezgin kentin, körfezin başında dikdörtgen biçiminde ve yaklaşık 2500 adımlık surla çevrili olduÄŸunu söyler.
Bizans dönemine ait yine bir sayı verme olası değil. O yıllarda Foça, önemli bir piskoposluk merkeziydi. Kenti birçok hacı ziyaret ederdi.
Osmanlı Dönemi:
Osmanlı Devleti zamanında ilk bilgiler Kanuni Sultan Süleyman devrine aittir. Prof. Dr. Zeki Arıkan’ın 1531 yılına ait vergi defterlerinden yaptığı hesaba göre Foça merkez nüfusu 1810, Yenifoça merkez ise 425 kiÅŸiydi.
Evliya Çelebi 1671 yılı yaz aylarında Foça’ya geldi. Esprili anlatımında kalenin tamirinde de çalıştığını yazıyor. Onun verdiÄŸi rakamlarla Foça merkezinde 1000 kiÅŸi civarında insan yaÅŸardı.
Tanzimat fermanın okunmasından yedi yıl sonraki hane sayılarına ve gezginlerin söylemlerine göre; Foça ilçe merkezinde tahmini 1885 kişi yaşadığı sanılıyor. 1856 yılından sonra adalardan gelen çok miktarda Osmanlı - Rum vatandaşı Batı Anadolu kıyılarına yerleşti. Elbet Foça da bu göçlerden nasibini aldı.
1884 yılı Aydın il yıllığına (salname) göre; Foça’da 3462 Ä°slâm, 7826 Rum, 212 Musevi olmak üzere toplam 11730 kiÅŸi oturmaktaydı.
Daha sonraki insan sayısını yıllara göre sıralayalım:
| Millet | Yıllar | | | | | | | |
| | 1891 | 1894 | 1895 | 1899 | 1902 | 1908 | 1917 | 1918 |
| İslâm | 3762 | 3529 | 3654 | 3597 | 3621 | 3617 | 8384 | 3612 |
| Rum | 10596 | 11797 | 11806 | 12955 | 13335 | 14444 | -Â | 6318 |
| Ermeni | 47 | 47 | 34 | 42 | 23 | - | - | - |
| Musevi | 97 | 100 | 100 | 104 | 101 | 70 | 68 | - |
| Teb.Ecnb. | - | | 84 | 12 | 12 | 90 | - | - |
| Bulgar | 46 | - | - | - | - | - | - | - |
| Yabancı | - | - | - | 275 | 469 | 507 | - | - |
| TOPLAM | 14548 | 15546 | 15588 | 17032 | 17169 | 17556 | 8452 | 9995 |
1914 Yılı Tüm Foça nüfusu, 23180 kişiydi.
Cumhuriyet Dönemi Nüfus Sayım Sonuçları:
| Yıl | Merkez | Köyler | Kadın | Erkek | Toplam |
| 1927 | 3827 | 4991 | 4175 | 4643 | 8818 |
| 1935 | 2752 | 6397 | 4046 | 4603 | 8649 |
| 1940 | 3728 | 6397 | 4728 | 5397 | 10125 |
| 1945 | 3484 | 6797 | 4430 | 5848 | 10278 |
| 1950 | 1738 | 7331 | 4336 | 4733 | 9069 |
| 1955 | 1711 | 8348 | 5043 | 5016 | 10059 |
| 1960 | 1762 | 8211 | 4729 | 5244 | 9973 |
| 1965 | 3387 | | 5649 | 6144 | 11793 |
| 1990 | 12057 | 13165 | - | - | 25222 |
| 2000 | 14604 | 21503 | 12590 | 23517 | 36107 |
Köylerle ilgili nüfus:
| Köyün adı | 1890 | 1935 | 2000 | 2005 | 2009 |
| Bağarası | - | 1203 | 3031 | 3380 | - |
| Çakmaklı | 145 | 298 | - | - | - |
| Gerenköy | 447 | 972 | 3263 | 3291 | - |
| Kocamehmetler | 122 | 213 | - | - | - |
| Kozbeyli | 524 | 734 | - | - | 549 |
| Söğütçük | 595 | - | - | - | - |
| Åžeyhkebir | 72 | - | | - | - |
| Yenibağarası | - | - | - | - | 2031 |
| Yenifoça | 5062 | 1529 | 11652 | 14128 | - |
| Yeniköy | 188 | 308 | - | - | 264 |
| Ulupınar | 433 | 639 | - | - | 861 |
Foça Merkez:
| 1890 | 1935 | 2000 | 2005 | 2009 |
| | 2752 | 14604 | 16611 | |
Foça İlçesinin adrese dayalı 2009 yılı genel nüfus toplamı: 30779 dur.
Foça nüfusu üzerinde düşünceler:
OSMANLI DÖNEMİ.
İslâmlar: Ondokuzuncu yüzyıl sonlarından Balkan savaşına kadar populationda genelde azalma, veya küçük artışlar görülür. 1913 yılında Balkanlardan gelen göçmenler nedeniyle 1917 yılı nüfusunda büyük bir artış olduğu belirlendi.
A) Rumlar: Osmanlı döneminde Türk ve Rumlar birlikte kardeşçe bir hayat sürerdi. Tanzimat sonrası Adalardan ve Ege Denizi’nin batı kısmından Kıyı Ege’ye doÄŸru büyük göçler yaÅŸandı. Amaç, tuz iÅŸeme imalathanelerinde ve baÄŸlarda iÅŸ bulmaktı. Yunanistan’ın büyük ideal politikası da bu durumu körükledi. 1895 yılından sonra sayıları devamlı arttı. 1915 yılı içersinde geriye doÄŸru göç yaÅŸandı. 1918- 1920 yılları arasında tekrar Rumların büyük çoÄŸunluÄŸu Ege’ye döndü. Türk KurtuluÅŸ Savaşı zaferle sona erince, 1922- 1925 yılları arasında “Büyük Ayrılık” yaÅŸandı. Foça’da Rum nüfus tamamen bitti
(B) Ermeniler: Sayıları çok değildi. Yirminci yüzyıl başında hiç kalmadılar.
(C) Museviler: İkinci Meşrutiyete kadar sayıları 100 civarındaydı. Mondros Mütarekesine kadar sayıları azaldı. Cumhuriyetin ilk nüfus sayımında burada yerleşik Musevi kalmadığı tespit edildi.
(D) Bulgarlar: Ondokuzuncu yüzyıl sonlarına dek inÅŸaat iÅŸlerinde çalışan Bulgar nüfus az sayıda olsa da Foça’da yerleÅŸmiÅŸti. Yirminci yüzyılda buraları terk ederek Meriç Nehri’nin kuzeyine doÄŸru göç ettiler.
CUMHURİYET DÖNEMİ.
Merkez:
a. Ä°lk nüfus sayısının tespiti, Kavala ile Limni, Midilli adalarından göç edenlerle az sayıda yerli kiÅŸilerin oluÅŸturduÄŸu halkın sayımı ile yapıldı. 3827 kiÅŸilik merkez nüfusun sayısı içinde, çok az miktarda Yunanistan’ın diÄŸer kent ve köylerinden gelen kiÅŸiler de bu sayıya dahil edilmiÅŸti. Ä°lçedeki göçmenlerin bir kısmı daha ileriki yıllar Ä°zmir il merkezine göçtü. Çünkü 1932 yılında tuzlalar kapatıldı. 1935 yılında 1000 kiÅŸiden fazla bir azalma görüldü.
b. İkinci Dünya Savaşı bittiğinde nüfusta bir düşüş oldu. Büyük kentin işi, okulu kısaca çekim gücü insanları il merkezine davet etti.
c. I960 yılı ortasında turizmde bir kıpırdanma oldu. Fransız Tatil Köyü inşaatı ve turizm nedeniyle, insanlar burada iş bulabildi. Nüfusta az sayıda olsa da bir yoğunluk oldu.
d. 1983 yılından itibaren kurulan yapı kooperatiflerinin çabaları ile ülkenin değişik yerlerinden gelen insanlar ilk veya ikinci evlerine sahip olarak ilçeye yerleşti. Nüfusta sıçrama görüldü.
Köyler:
a. Yenifoça, Kozbeyli gibi önceleri kırsal sayılan yörelerde inşa edilen yazlık evler yaşayan kişi sayısını artırdı. Bağarası-Yenifoça yerleşim birimlerinde Silâhlı Kuvvetler personelinin bulunması nüfusta yükselme çizgisini yukarılara taşıdı.
b. Bağarası, Gerenköy ve Yenifoça nüfusları 2009 yılında merkez nüfusu içinde gösterildi.
c. Söğütçük Köyü, ÅŸu andaki açık cezaevi topraklarında kurulmuÅŸtu. 1877 yılı (93 Muhacirleri) göçmenleri ve 1913 yılı Balkanlardan gelen muhacirler bu köye yerleÅŸtirildi. Sıtma hastalığının artması sebebiyle köy, MeÅŸrutiyet döneminde dağıldı. Åžimdi, temel kalıntılarının dışında yerinde yeller esiyor. Åžeyhkebir Köyü bir Osmanlı köyü idi. Bugün Issız köy denilen yerde bulunuyordu. Çakmaklı ise, 1982 yılında AliaÄŸa’ya baÄŸlandı.
d. Kocamehmetler köyü son yıllarda BaÄŸarası beldesi içersinde sayıldı. Kozbeyli, Ilıpınar (Ulupınar) köyleri 1535 yıllarındaki vergi defterlerinde adı geçen eski köylerdir. YenibaÄŸarası 1937-1938 yıllarından sonra Bulgaristan’dan gelen göçmenlerce kuruldu.
e. Yeniköy, 1863-1865 yıllarından sonra Yörüklerin yerleşik hayata geçmesiyle ortaya çıktı.
Açıklama:
1. Osmanlı Dönemine ait Bilgiler, Ä°zmir Kent ArÅŸivi’nde bulunan Aydın Salnamesi ile Foça Ãœzerine Yazılar eserinde yayınlanan Dr. Erkan Serçe’nin “Aydın Vilayeti Salname ve Ä°statistiklerinde Foçateyn Kazası” isimli makalesinden de faydalanıldı.
2. Prof. Dr. Zeki Arıkan’ın yukarıda ismi geçen eserde yayınlanan “16. Yüzyılda Foça” isimli makalesinden de yararlanıldı.
3. 1937 yılında yayımlanan Ä°zmir Ticaret ve Tecim Kılavuzu, DÄ°E’nin 2000 yılı nüfus sayımı istatistikleri kitapçığı, 1966-1967 yılı Foçalı bir öğretmenin üniversite mezuniyet tezi, 2009 yılı Adrese dayalı nüfus yazımı konusunda ilgili daireden alınan kısa ve öz notlar da bu yazı içinde deÄŸerlendirildi.
Cevat YILDIRIM
"Cevat YILDIRIM" bütün yazıları için tıklayın...