İZMİR DE YEDİM BAKLAVAYI, KARABURUNDA YEDİM SOPAYI
Sonbaharın kendini hissettirmeye başladığı akşamüzeri aracımızla Limni Adası’nın Ayos Dimitrios Köyü’nden geçerken yolun kenarında bulunan tavernayı görünce durduk ve beş çayımızı içmek üzere tavernaya girdik.
Taverna büyük sayılabilecek bahçeye sahip ve bahçenin tamamı dut ağaçları ile kaplı, tahta masalar ve hasır sandalyelerle donatılmıştı.
Kapının girişindeki ilk masaya oturduk ve gelen garson bayana çay siparişimizi verip beklerken bahçenin en köşesinde bulunan masada oturan yaşlı insanları seyretmeye koyuldum. Aralarında konuşuyorlar, zaman zaman da meraklı gözlerle bizleri süzüyorlardı.
Gelen çaylarımızı henüz yudumlamaya başlamıştık ki içlerinden bir tanesi ağır adımlarla bize yaklaştı ve elindeki bastonuyla bizi işaret ederek “heyyyy size söylüyorum siz Türksünüz” diye seslendi cevap vermedim.
Aynı sözünü yineledi ve arkadaşlarını elindeki bastonuyla göstererek “bakın onlar sizin İtalyan olduğunuzu söylüyor ama ben sizin Türk olduğunuzu hemen anladım” diye sözlerine devam etti.
Bu sözler karşısında heyecanlanmıştım ve hemen sordum.
“Türk olduğumuzu nasıl anladın?”
“Türkiye’de çok çay içilir bütün kahvelerde çay vardır. Orada herkes çay içer, siz de tavernaya girdiniz ve çay istediniz, eminim ki Türksünüz….”
İlginç bir tespitti benim için, Türk olduğumuzu ve gezi amaçlı geldiğimizi belirttim. Nereli olduğumuzu sordu sert bir biçimde. İzmirliyiz deyince ses tonu bir anda yumuşadı. “Neresindensiniz” diye sorularına devam etti. Foçalı olduğumuzu söyleyince adeta boynuma atladı ve sarıldı. Unuttuğu yarım Türkçesiyle “yuvrumi ben sabahları yatağımdan kalkınca önce Foça’ya bakardım. Benim vatanım Foça ile karşı karşıyaydı. Ben Karaburunluyum. Bana burada da Karaburunlu Morakis derler” diye sözlerine devam ederken masamıza oturmasını rica ettim. Morakis sandalyesine otururken sözlerine devam ediyordu… “ben Karaburun’da doğdum. 13 yaşımda buraya geldim, buraları Karaburun’a hiç benzemiyor. Burada kalıyoruz ama, aklımız hep Karaburun’da evimde, arkadaşlarımda, İzmir’de… Oraları hep aklımızda..”
Ayağa kalktı ve en köşede oturan arkadaşlarına seslendi, “heyyy gelin buraya bunlar bizden bee… Anadolu insanı bunlar da, misafirlerimiz” diyerek diğer arkadaşlarını masamıza davet etti.
Tanışıyoruz gelenlerle. Nikos Paterakis, Manolis Marinakis, Palegos Skapetis, Iraklis Spiridakis. Hepsi de Çeşme Reisdereli. Onlar da Çeşme’nin Reisdere Köyü’nü soruyorlar bizlere. Güzel bir diyalog oluşuyor hemen, kaynaşıyoruz. Eski anılar tazeleniyor. Vatan hikayeleri ve kaybolan yaşamlar.
İzmir’in panayırları konuşulurken bir anda Morakis’in yanık sesinden bir türkü dinliyoruz, diğer Çeşme mübadilleri de ona eşlik ediyor. “İzmir’de yedim baklavayı, Karaburun’da yedim sopayı” türkü bitince Morakis bizlere soruyor, “Bu türkü daha dinleniyor mu?” Ona böyle bir türküyü hiç duymadığımı söylüyorum. Hüzünleniyor. “Yaaa artık bizim türkülerimiz de unutulmuş İzmir’de” diye hayıflanıyor. Türkünün bestekarının babası olduğunu ve mübadele öncesi İzmir’de çok bilinen bir türkü olduğunu anlatıyor bizlere.
Bu arada hava iyice serinlemişti. Müsaade istedik, “olmaz” dedi, Karaburunlu Morakis. “Size yemek yedirmeden bir yere göndermem.” Tavernanın kapalı kısmına geçiyoruz. Masa hazırlanıyor. Bizler sohbetimize devam ediyoruz. Bu arada Morakis, unutmadığı türküleri Türkçe olarak söylüyor bizlere… İzmir’in kavakları, Karabiberim gibi türküleri dinliyoruz.
Yemeğimizi bitirirken Morakis’e, “vatanına hiç gittin mi, görebildin mi?” diye soruyorum. Gözlerimin içine bakıyor hüzünlü bir şekilde adeta bana bu soruyu sorma der gibi. Anlıyorum. Benimki belki de lüzumsuz bir soru. Vedalaşıyoruz. Yarın adadan ayrılacağımızı söylüyorum. Bana “niçin adaya daha önce gelmediniz, niçin sizlerle çok daha önce tanışabilme imkanımız olmadı” diyor. Yine geleceğimizi söylüyorum. Karaburun’dan bir isteği olup olmadığını soruyorum. “Var” diye cevap veriyor.. Benden bir dahaki gelişimde biraz toprak ve bir şişe de su getirmemi istiyor. Morakis’in ne yapmak istediğini anlıyorum. “Kimin için istiyorsun” diye sorduğumda, benim için malum cevap geliyor hemen….. “Annemin ve babamın mezarına serpmek için” diyor.. Biliyorum, der gibi bakıyorum Morakis’e; muhakkak getireceğimi söyleyerek ayrılıyoruz.
Ertesi gün akşamüzeri Myrina’dan hareket eden vapurla Midilli Adası ve daha sonra da Türkiye’ye dönüş yapıyoruz. Karaburunlu Morakis’in konuşmalarından etkilenmiş olacağım ki hep bir an önce Karaburun’a gidip, onun benden istediklerini yapma arzusu geliyor içimden.
Yeni gezi programımızın tarihi kesinlik kazanınca arabamla Karaburun’a gidip bol bol fotoğraf çekiyor ve istediği su ve toprağı alıyorum. Ayrıca Morakis ve arkadaşları için İzmir’den bolca hediye almayı da ihmal etmiyorum.
Ayvalık’tan bindiğimiz gemi ile önce Midilli Adası’na ve oradan da Limni Adası’na geçip otelimize yerleşiyoruz. Guruptaki arkadaşlarım odalarında istirahat ederlerken, kiralamış olduğum taksi ile Ayos Dimitrios Köyü’nün yoluna koyuluyorum. Tavernanın önünde taksiden inip tavernaya giriyorum. Tavernada bulunan bayan garsona Morakis’i soruyorum. Aldığım cevap hiç aklıma gelmeyen bir şeydi; Morakis dört ay önce vefat etmişti. Şaşkın bir vaziyette ne yapacağımı düşünüyorum, aklıma Karaburunlu Morakis’in arkadaşlarından birine ulaşmak geliyor. İraklis Spiridakis’in evininin yerini öğrenip onun yanına gidiyorum.
Spiridakis ile evinin avlusunda karşılaşıyorum. Avluda sohbet ederken Karaburunlu Morakis’i soruyorum. Yine aynı cevap… Morakis ölmüştü. Derin bir düşünceye dalıyorum. Ve konuyu Spiridakis’e anlatıyorum. Üzülüyor.. Ve bana yarın beraberce mezarlığa gidip getirmiş olduğum su ve toprağı Morakis’in mezarına beraberce koymamızı teklif ediyor.
Kabul ediyorum ve öyle de yapıyoruz..
Mübadelede, yaşanan acıların bir daha yaşanmaması dileklerimle….
|
