Tayfun ÖZKAYA
ÖFKELİLER DÜNYAYI SARSIYOR
GeçtiÄŸimiz cumartesi Ä°talya’nın baÅŸkenti Roma’da tam 200 bin kiÅŸi ülkelerindeki düzeni protesto etti. Bu gösteri dünyada o gün yapılan gösterilerin en büyüğü idi. Aslında Berlusconi medyası tarafından epeydir iyice uyutulmuÅŸ olan Ä°talyan’ların bir süredir artık uyanmaya baÅŸladıkları söylenebilir. Bir süre önce referandumda saÄŸcı güçler bir yenilgi aldılar. Referandumda nükleer santraller ve Berlusconi’nin yasamayı kendi çıkarına kullanmak için yapmak istedikleri deÄŸiÅŸiklikler ezici bir ağırlıkla reddedildi. Yerel seçimlerde de belediyelerin çoÄŸunu sol ve ekoloji yanlısı adaylar kazandı.
Öfkeliler denilen bu büyük kitle Roma’da ezenlerin ürktüğü bir baÅŸarı elde etti. Ancak bunların içinde kara blok denilen küçük bir azınlık uluslar arası ÅŸirketlere ait bazı lüks maÄŸaza ve bankaları tahrip ettiler ve bazı polis açlarını ve lüks otomobilleri ateÅŸe verdiler. Bu kiÅŸiler yüzlerini siyah peçelerle örtüyor, siyah tişörtler giyiyor ve bazıları kasklar takıyorlar. Bunların bazıları otonom veya anarÅŸist gruplar olabilir, ancak bu davranış polisçe tanınmamak isteyenlerin bir taktiÄŸi olarak nitelendiriliyor. Bazıları bunların içine ajanların sızarak barışçı gösteriyi suçla lekelemek istediklerini de ileri sürüyorlar. Türkiye’de medya ya bu büyük gösteriyi görmezden geldi ya da öfkeli diye tanımlanan bu hareketin Roma’yı ateÅŸe verdiÄŸini söyleyerek büyük gösteriyi suça bulamaya çalıştı.
Kara blok diye tanımlanan bu taktiksel davranışın da bir tarihi var. Almanya’da 1980’ler öncesinde polisin ÅŸiddet kullanmasına karşı bazı gruplar bu tür davranışları geliÅŸtirmeye baÅŸladılar. Kanımca bu tür davranışlar, kurulu düzenden memnun olan ve hiçbir ülkede yüzde biri geçmeyen azınlığın, orta sınıfları ve hatta en altta kalanları korkutarak yanlarına çekmelerine hizmet edebiliyor. Geçen hafta Ä°talya’da idim. Cumartesiyi takip eden dört gün boyunca çoÄŸunluÄŸu baÅŸbakan Berlusconi tarafından kontrol edilen Ä°talyan medyası (aynı Türkiye medyası gibi) 200 bin kiÅŸi katılımlı dev protestoyu deÄŸil, yakıp yıkmaları gösterdi ve tartışmaların çoÄŸu bu konu üzerinde oldu. Protestolar ve nedenleri bir yana bırakıldı ve bu yakıp yıkmalar eleÅŸtirildi. Böylelikle ezen azınlık kendini temize çıkarmaya çalıştı.
BaÅŸta ABD dünyanın birçok ülkesinde aynı gün içinde benzer gösteriler oldu. Batılı ülkelerde gençler baÅŸta olmak üzere önemli düzeyde insanın artık yönetimlerinin yaptıklarından usanç getirdiklerini ve politikalarını beÄŸenmediklerini görmeye baÅŸladık. Kendilerine öfkeliler diyen bu gruplar “biz % 99’uz” diyorlar. Amerikalı gençler yüzlerine % 99 yazıyorlar. Amerika’nın Afganistan ve Irak’ta yürüttüğü savaşın sadece petrol, silah, tohum vb. ÅŸirketlerinin yönetici ve ortaklarına yarar saÄŸladığını, % 99 halkın bundan zarar gördüğünü artık anlamaya baÅŸlıyorlar. Kara blok taktikleri yapan gençlerin bazıları her ne kadar polisin ÅŸiddetine veya çok uluslu ÅŸirketlerin sinsi sömürülerine duydukları nefreti bu çeÅŸit yakma yıkma davranışları ile ifade ediyorlarsa da bunun egemenlere yaradığı açıkça görülüyor.
ABD’de “Wall Street’i iÅŸgal et” diye isimlendirilen eylemler halk tarafından desteklenmektedir. Ekim ayı başında New York’ta yürütülen bir ankette halkın % 67’si protestocuları desteklemekte, % 87’si ise protesto etme hakları olduÄŸuna inanmaktadır. (Reuters, 17 Ekim 2011) Bunun altında ABD’de gelir dağılımının 1980’den bu yana aşırı derecede bozulması da var. ABD’de en yüksek gelire sahip %1 azınlık 1980’de tüm gelirin % 9,1’ni elde ederken, bu oran 2006’da % 18,8’e çıkmıştır.
ABD dünyanın en geliÅŸmiÅŸ kapitalist ülkesi iken uygulanan tarım ve gıda sistemleri nedeniyle %26’sı obez olan, binlerce insanın sokaklarda yattığı bir ülke oldu. 2008 krizinde devlet halktan aldığı vergileri bankerlere aktardı. Ekonomik liberalizmden söz edenlerin iki yüzlü davranışları açıkça ortaya çıktı. Bunun tepki yaratmaması beklenemezdi.
Prof. Dr. Tayfun Özkaya
Ege Ãœniversitesi
Ziraat Fakültesi
Tarım Ekonomisi Bölümü
Bornova 35100
Ä°zmir
Tayfun ÖZKAYA
"Tayfun ÖZKAYA" bütün yazıları için tıklayın...
GeçtiÄŸimiz cumartesi Ä°talya’nın baÅŸkenti Roma’da tam 200 bin kiÅŸi ülkelerindeki düzeni protesto etti. Bu gösteri dünyada o gün yapılan gösterilerin en büyüğü idi. Aslında Berlusconi medyası tarafından epeydir iyice uyutulmuÅŸ olan Ä°talyan’ların bir süredir artık uyanmaya baÅŸladıkları söylenebilir. Bir süre önce referandumda saÄŸcı güçler bir yenilgi aldılar. Referandumda nükleer santraller ve Berlusconi’nin yasamayı kendi çıkarına kullanmak için yapmak istedikleri deÄŸiÅŸiklikler ezici bir ağırlıkla reddedildi. Yerel seçimlerde de belediyelerin çoÄŸunu sol ve ekoloji yanlısı adaylar kazandı.
Öfkeliler denilen bu büyük kitle Roma’da ezenlerin ürktüğü bir baÅŸarı elde etti. Ancak bunların içinde kara blok denilen küçük bir azınlık uluslar arası ÅŸirketlere ait bazı lüks maÄŸaza ve bankaları tahrip ettiler ve bazı polis açlarını ve lüks otomobilleri ateÅŸe verdiler. Bu kiÅŸiler yüzlerini siyah peçelerle örtüyor, siyah tişörtler giyiyor ve bazıları kasklar takıyorlar. Bunların bazıları otonom veya anarÅŸist gruplar olabilir, ancak bu davranış polisçe tanınmamak isteyenlerin bir taktiÄŸi olarak nitelendiriliyor. Bazıları bunların içine ajanların sızarak barışçı gösteriyi suçla lekelemek istediklerini de ileri sürüyorlar. Türkiye’de medya ya bu büyük gösteriyi görmezden geldi ya da öfkeli diye tanımlanan bu hareketin Roma’yı ateÅŸe verdiÄŸini söyleyerek büyük gösteriyi suça bulamaya çalıştı.
Kara blok diye tanımlanan bu taktiksel davranışın da bir tarihi var. Almanya’da 1980’ler öncesinde polisin ÅŸiddet kullanmasına karşı bazı gruplar bu tür davranışları geliÅŸtirmeye baÅŸladılar. Kanımca bu tür davranışlar, kurulu düzenden memnun olan ve hiçbir ülkede yüzde biri geçmeyen azınlığın, orta sınıfları ve hatta en altta kalanları korkutarak yanlarına çekmelerine hizmet edebiliyor. Geçen hafta Ä°talya’da idim. Cumartesiyi takip eden dört gün boyunca çoÄŸunluÄŸu baÅŸbakan Berlusconi tarafından kontrol edilen Ä°talyan medyası (aynı Türkiye medyası gibi) 200 bin kiÅŸi katılımlı dev protestoyu deÄŸil, yakıp yıkmaları gösterdi ve tartışmaların çoÄŸu bu konu üzerinde oldu. Protestolar ve nedenleri bir yana bırakıldı ve bu yakıp yıkmalar eleÅŸtirildi. Böylelikle ezen azınlık kendini temize çıkarmaya çalıştı.
BaÅŸta ABD dünyanın birçok ülkesinde aynı gün içinde benzer gösteriler oldu. Batılı ülkelerde gençler baÅŸta olmak üzere önemli düzeyde insanın artık yönetimlerinin yaptıklarından usanç getirdiklerini ve politikalarını beÄŸenmediklerini görmeye baÅŸladık. Kendilerine öfkeliler diyen bu gruplar “biz % 99’uz” diyorlar. Amerikalı gençler yüzlerine % 99 yazıyorlar. Amerika’nın Afganistan ve Irak’ta yürüttüğü savaşın sadece petrol, silah, tohum vb. ÅŸirketlerinin yönetici ve ortaklarına yarar saÄŸladığını, % 99 halkın bundan zarar gördüğünü artık anlamaya baÅŸlıyorlar. Kara blok taktikleri yapan gençlerin bazıları her ne kadar polisin ÅŸiddetine veya çok uluslu ÅŸirketlerin sinsi sömürülerine duydukları nefreti bu çeÅŸit yakma yıkma davranışları ile ifade ediyorlarsa da bunun egemenlere yaradığı açıkça görülüyor.
ABD’de “Wall Street’i iÅŸgal et” diye isimlendirilen eylemler halk tarafından desteklenmektedir. Ekim ayı başında New York’ta yürütülen bir ankette halkın % 67’si protestocuları desteklemekte, % 87’si ise protesto etme hakları olduÄŸuna inanmaktadır. (Reuters, 17 Ekim 2011) Bunun altında ABD’de gelir dağılımının 1980’den bu yana aşırı derecede bozulması da var. ABD’de en yüksek gelire sahip %1 azınlık 1980’de tüm gelirin % 9,1’ni elde ederken, bu oran 2006’da % 18,8’e çıkmıştır.
ABD dünyanın en geliÅŸmiÅŸ kapitalist ülkesi iken uygulanan tarım ve gıda sistemleri nedeniyle %26’sı obez olan, binlerce insanın sokaklarda yattığı bir ülke oldu. 2008 krizinde devlet halktan aldığı vergileri bankerlere aktardı. Ekonomik liberalizmden söz edenlerin iki yüzlü davranışları açıkça ortaya çıktı. Bunun tepki yaratmaması beklenemezdi.
Prof. Dr. Tayfun Özkaya
Ege Ãœniversitesi
Ziraat Fakültesi
Tarım Ekonomisi Bölümü
Bornova 35100
Ä°zmir
Tayfun ÖZKAYA
"Tayfun ÖZKAYA" bütün yazıları için tıklayın...