ÖFKELİLER DÜNYAYI SARSIYOR
Geçtiğimiz cumartesi İtalya’nın başkenti Roma’da tam 200 bin kişi ülkelerindeki düzeni protesto etti. Bu gösteri dünyada o gün yapılan gösterilerin en büyüğü idi. Aslında Berlusconi medyası tarafından epeydir iyice uyutulmuş olan İtalyan’ların bir süredir artık uyanmaya başladıkları söylenebilir. Bir süre önce referandumda sağcı güçler bir yenilgi aldılar. Referandumda nükleer santraller ve Berlusconi’nin yasamayı kendi çıkarına kullanmak için yapmak istedikleri değişiklikler ezici bir ağırlıkla reddedildi. Yerel seçimlerde de belediyelerin çoğunu sol ve ekoloji yanlısı adaylar kazandı.
Öfkeliler denilen bu büyük kitle Roma’da ezenlerin ürktüğü bir başarı elde etti. Ancak bunların içinde kara blok denilen küçük bir azınlık uluslar arası şirketlere ait bazı lüks mağaza ve bankaları tahrip ettiler ve bazı polis açlarını ve lüks otomobilleri ateşe verdiler. Bu kişiler yüzlerini siyah peçelerle örtüyor, siyah tişörtler giyiyor ve bazıları kasklar takıyorlar. Bunların bazıları otonom veya anarşist gruplar olabilir, ancak bu davranış polisçe tanınmamak isteyenlerin bir taktiği olarak nitelendiriliyor. Bazıları bunların içine ajanların sızarak barışçı gösteriyi suçla lekelemek istediklerini de ileri sürüyorlar. Türkiye’de medya ya bu büyük gösteriyi görmezden geldi ya da öfkeli diye tanımlanan bu hareketin Roma’yı ateşe verdiğini söyleyerek büyük gösteriyi suça bulamaya çalıştı.
Kara blok diye tanımlanan bu taktiksel davranışın da bir tarihi var. Almanya’da 1980’ler öncesinde polisin şiddet kullanmasına karşı bazı gruplar bu tür davranışları geliştirmeye başladılar. Kanımca bu tür davranışlar, kurulu düzenden memnun olan ve hiçbir ülkede yüzde biri geçmeyen azınlığın, orta sınıfları ve hatta en altta kalanları korkutarak yanlarına çekmelerine hizmet edebiliyor. Geçen hafta İtalya’da idim. Cumartesiyi takip eden dört gün boyunca çoğunluğu başbakan Berlusconi tarafından kontrol edilen İtalyan medyası (aynı Türkiye medyası gibi) 200 bin kişi katılımlı dev protestoyu değil, yakıp yıkmaları gösterdi ve tartışmaların çoğu bu konu üzerinde oldu. Protestolar ve nedenleri bir yana bırakıldı ve bu yakıp yıkmalar eleştirildi. Böylelikle ezen azınlık kendini temize çıkarmaya çalıştı.
Başta ABD dünyanın birçok ülkesinde aynı gün içinde benzer gösteriler oldu. Batılı ülkelerde gençler başta olmak üzere önemli düzeyde insanın artık yönetimlerinin yaptıklarından usanç getirdiklerini ve politikalarını beğenmediklerini görmeye başladık. Kendilerine öfkeliler diyen bu gruplar “biz % 99’uz” diyorlar. Amerikalı gençler yüzlerine % 99 yazıyorlar. Amerika’nın Afganistan ve Irak’ta yürüttüğü savaşın sadece petrol, silah, tohum vb. şirketlerinin yönetici ve ortaklarına yarar sağladığını, % 99 halkın bundan zarar gördüğünü artık anlamaya başlıyorlar. Kara blok taktikleri yapan gençlerin bazıları her ne kadar polisin şiddetine veya çok uluslu şirketlerin sinsi sömürülerine duydukları nefreti bu çeşit yakma yıkma davranışları ile ifade ediyorlarsa da bunun egemenlere yaradığı açıkça görülüyor.
ABD’de “Wall Street’i işgal et” diye isimlendirilen eylemler halk tarafından desteklenmektedir. Ekim ayı başında New York’ta yürütülen bir ankette halkın % 67’si protestocuları desteklemekte, % 87’si ise protesto etme hakları olduğuna inanmaktadır. (Reuters, 17 Ekim 2011) Bunun altında ABD’de gelir dağılımının 1980’den bu yana aşırı derecede bozulması da var. ABD’de en yüksek gelire sahip %1 azınlık 1980’de tüm gelirin % 9,1’ni elde ederken, bu oran 2006’da % 18,8’e çıkmıştır.
ABD dünyanın en gelişmiş kapitalist ülkesi iken uygulanan tarım ve gıda sistemleri nedeniyle %26’sı obez olan, binlerce insanın sokaklarda yattığı bir ülke oldu. 2008 krizinde devlet halktan aldığı vergileri bankerlere aktardı. Ekonomik liberalizmden söz edenlerin iki yüzlü davranışları açıkça ortaya çıktı. Bunun tepki yaratmaması beklenemezdi.
Prof. Dr. Tayfun Özkaya
Ege Üniversitesi
Ziraat Fakültesi
Tarım Ekonomisi Bölümü
Bornova 35100
İzmir
|
