BERLİN’İN PERGAMON’U / Zuhal ÖZÜGÜL
Zuhal ÖZÜGÜL

Zuhal ÖZÜGÜL

BERLİN’İN PERGAMON’U



M.S.129 yılında Pergamon kenti güzel bir Nisan gününe yavaÅŸ yavaÅŸ uyanıyor. Gecenin koyu maviliÄŸi yerini canlı bir aydınlığa bırakıyor. KuÅŸlar cıvıldamaya baÅŸlıyor. Uzakta havlayan bir köpek duyuluyor. Bir bebek gülüyor. Gece pırıldayan kandiller yavaÅŸ yavaÅŸ sönüyor. Kentte hummalı bir faaliyet var bugün. İmparator Hadrian, inÅŸa ettirdiÄŸi binaları görmeye gelecek. Pergamon halkı imparatorlarını selamlayacak ve sonra birlikte on bin kiÅŸilik tiyatroya gidecekler. Göz alabildiÄŸine uzanan verimli topraklar, yemyeÅŸil aÄŸaçlar, ormanlar ve taa uzakta görünen deniz. İmparatoru beklerken, aÅŸağıdan gelen Diyonizos Alayı’nı halk sevinçle izliyor. Kadınlı erkekli en güzel ve renkli giysilerini giymiÅŸler. İki kız çocuÄŸunun bu eÄŸlence hiç de ilgisini çekmiyor. BeÅŸ taÅŸ oynamayı sürdürüyorlar. Halk, imparator Hadrian’ı coÅŸkuyla selamlıyor.



Tüm bu muhteÅŸem görüntü, Berlin Pergamon Müzesi’nde izleniyor.

Yadegar Asisi isminde bir sanatçı yıllardır hayali olan bu düşüncesini nihayet gerçekleÅŸtirdiÄŸi için açılışta sevinçle alkışlıyor ve alkışlanıyor. Y.Asisi bir panorama sanatçısı. Arizona ormanlarını, Mount Everest’i, kiliseleri, tarihi binaları panorama olarak gerçekleÅŸtiriyor. Ancak Pergamon’un onda bir anısı var. 1960 yılında 10 yaşında bir çocuk, müzeyi gezdikten sonra yüzünde hayret ve sevinç ifadesi, müzenin önünde resim çektiriyor. Bugün 56 yaşındaki Asisi, aklından hiç çıkmayan Pergamon’a bu çalışmasıyla bir saygı sunuyor aynı zamanda.



Bu çalışmaya 5 yıl önce başlıyor. Önce 50 kişi ona yardım ediyor, bu sayı gittikçe artıyor. Neyse, sondan başlayalım.

Müzenin giriÅŸinde 25m. yüksekliÄŸinde, çevresi 100m’yi bulan silindir ÅŸeklinde bir perde karşılıyor. Kent, aÅŸağıdan yukarıya doÄŸru görülüyor önce. Çepeçevre 360 derece sanal görüş için tam ortaya yerleÅŸtirilen 30m. yüksekliÄŸindeki izleme kulesinden, 10 dakika bu kenti izliyor ziyaretçi. İçlerinden biri, “izlemiyordum, içerdeydim, onlarla birlikteydim” diyor.



Asisi Bergama’da, 15m yüksekliÄŸinde kurduÄŸu bir kuleden, o zamanki giysilerle deÄŸiÅŸik yerlere yerleÅŸtirdiÄŸi 50 figüranı, kalıntıları, aÄŸaçları, taÅŸları, tek tek fotoÄŸraflıyor. Tam elli bin fotoÄŸraf çekiyor. Bilgisayar ve tekniÄŸin yardımıyla, bunları birleÅŸtiriyor. Asırlardır, yalnız ve terk edilmiÅŸ olarak duran bir yıkıntı canlanıyor. Bir ziyaretçi, “hep kalıntı olarak izlerken acaba aslı nasıldır diye merak ederdim. Nihayet gerçek olarak karşımda duruyor” diye hayranlıkla söz ediyor. Asisi: “Ben bir sanatçıyım, bilim insanı deÄŸilim. Ancak, olmayanı ve eksiÄŸi yine bilimin verilerine dayanarak tamamladım. Heykelleri bembeyaz izleriz, oysa onlar renklidir. Giysileri, kalıntılarda bulunan objelere göre renklendirdim” O zaman her taraf yemyeÅŸildi. Tepeler, daÄŸlar ormanlıktı. Dereler akıyordu. Seksen bin kiÅŸi yaşıyordu kentte. Dar sokakları, heykel atölyelerini, pazarın gürültüsünü, tartışan insanları, kedileri bile unutmamış. Athena Tapınağı’na ve ünlü kütüphaneye de uÄŸruyoruz. İmparator Hadrian gittikten sonra tiyatroyu temizleyenleri görüyoruz. Bir ziyaretçi: “O kadar heyecanlandım ki atlayıp onlara karışmak istedim”



Müze müdürü: “Bu muhteÅŸem gösteri nedeniyle, daha önce sergileyemediÄŸimiz tüm heykel ve objeleri de sunuyoruz. Müzeyi gezmek harika bir yaÅŸanmışlık olacak. Evet, 18 Avro’ya tepe tepe geziliyor.

Müze, yalnız Pergamon buluntuları için inÅŸa ediliyor. 1878-1886 yılları arasında Bergama’da, Alman Carl Humann adında bir mühendis gün yüzüne çıkarıyor bu antik kenti. Almanya’nın, düşman komÅŸuları İtalya ve Fransa’ya caka sattığı bir olay oluyor. (Beldemizde çıkan buluntular müze bodrumlarında çürürken... bir müze bile yapmaya ilgisizken… Of aman of)



Sergi/panorama bir yıl sürecek. Müzenin önünde uzuuun kuyruklar oluÅŸuyor. Avrupa’dan, Amerika’dan gruplar ÅŸimdiden yer ayırtıyor. Berlin turizmde gelirini kat kat arttıracak. Oteller, restoranlar baÅŸta olmak üzere her “esnaf” yüzde yüz kazanacak.

Sergi Eylül 2011’de açıldı. O zamandan beri Türkiye yazılı ve görsel medyasında, bu konuda bir tek habere rastlamadım. Haberleri mi yok, önemsemiyorlar mı, sanki çok daha önemli haberler varmış gibi. Peki, Bergama yetkilileri, halkı, turizmcileri, esnafı ne diyor. Çok merak ediyorum. Bence, Bergama’nın komÅŸuları; baÅŸta İzmir, Balıkesir, Manisa olmak üzere Ayvalık, Burhaniye, Soma, Kınık, Dikili, AliaÄŸa, Foça ve sayamadığımız diÄŸerleri. O çaÄŸlarda nasıl birlik olurken ÅŸimdi de bu gösterinin Bergama’da yapılması için maddi ve manevi dayanışmaya girin. Bilin ki herkes bundan kârlı çıkacak.

Asisi, “her ÅŸey yerinde güzel. Bu gösteri de toprağında çok daha deÄŸerlenecek” diyor ve bize mesaj gönderiyor.




Zuhal ÖZÜGÜL




13 Kasım 2011 Pazar / 2061 okunma



"Zuhal ÖZÜGÜL" bütün yazıları için tıklayın...